25/7/21

"Αρκαδία", Emmanuelle Bayamack-Tam

 


Ξεκίνησα την Αρκαδία μόλις συνειδητοποίησα πως ασχολείται με τη σεξουαλικότητα και το φύλο. Ο καθένας έχει τις εμμονές του και στην παρούσα φάση αυτή είναι η δική μου. Η Εμμανυέλ Μπαγιαμάκ- Ταμ στη Γαλλία γράφει συνήθως νουάρ με ψευδώνυμο, κι αυτό είναι το πρώτο της βιβλίο που βραβεύεται και μεταφράζεται με το δικό της όνομα.


Κεντρική πρωταγωνίστρια στην Αρκαδία είναι η Φαρά, ένα έφηβο κορίτσι, που ζει μαζί με τους γονείς της σε μια ελευθεριακή κοινότητα, το Liberty House, που είναι κατά της βίας και των διαχωρισμών, υπέρ του ελεύθερου έρωτα, του γυμνού σώματος και της αυτοδιάθεσης. Αρχηγός αυτής της κοινότητας είναι ο Αρκαντύ, του αρέσει να κάνει έρωτα με όλους χωρίς διακρίσεις, δεν τον πειράζουν οι ηλικίες, οι δυσμορφίες, οι αναπηρίες, απαγορεύει στα μέλη να τρώνε κρέας, κάνει πύρινα κηρύγματα, είναι κάπως σαν μπαμπάς και υπερφυσικός εραστής μαζί, φροντίζοντας για παχυλές χορηγίες που επιτρέπουν στα μέλη να ξεκουράζονται και να μην δουλεύουν. Η κοινότητα απέχει από όλα τα ηλεκτρονικά μέσα, δεν υπάρχουν κινητά τηλέφωνα ή ίντερνετ, και δεν ενθαρρύνει την επαφή με άτομα εκτός κοινότητας.

Η Φαρά είναι ένα ατσούμπαλο παιδί, το σώμα της είναι κάπως τετράγωνο και βαρύ, και φαίνεται σαν τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου της να είναι αντρικά. Παρ’ όλα αυτά ο Αρκαντύ γίνεται εραστής της –περιμένει τα 15α της γενέθλια για να μην τους πιάσει ο νόμος. Αυτή τον λατρεύει. Αλλά συνειδητοποιεί αργά και σταθερά, πρώτον πως πάσχει από κάποια διαταραχή φύλου γενετικά και είναι ίντερσεξ, χωρίς όμως η ίδια να έχει αμφιβολία για την ταυτότητα φύλου της, δεύτερον πως ο Αρκαντύ είναι πενήντα ετών κι ίσως δεν ήταν το πιο σωστό να είναι εραστής της όσο ήταν έφηβη ή και παιδί, τρίτον πως όλα όσα λέγονται από τον Αρκαντύ δεν ισχύουν, όταν την πόρτα της κοινότητας χτυπά κάποιος πραγματικά διαφορετικός και απειλούνται τα προνόμια.

Η αρχική ιδέα της Μπαγιαμάκ- Ταμ είναι εξαιρετική, στήνει του ήρωες και την αφήγηση με κέφι και, σε αρκετά σημεία, χιούμορ. Χειρίζεται κάπως περίεργα τη ρευστότητα του φύλου της πρωταγωνίστριας, και δεν πιστεύω πως τα μη δυικά άτομα μπορούν να ταυτιστούν μαζί της. Με την ίδια αμηχανία στέκεται απέναντι στο LibertyHouse∙ το σατιρίζει, αλλά δεν το χλευάζει, ούτε το καταδικάζει. Ομολογώ πως θα περίμενα κάτι άλλο όσο η Φαρά αφυπνίζεται και κατανοεί πια ως ενήλικη, μακριά από τη σέκτα, τι ακριβώς συνέβη στην παιδική της ηλικία. Αντί για αυτό, από τη μέση του βιβλίου και μετά αρχίζει μια επικίνδυνη φλυαρία, επαναλήψεις στα συναισθήματα της κεντρικής της ηρωίδας, που μοιάζει να μην εμβαθύνει σε όσα τραυματικά της έχουν συμβεί, την ανακάλυψη πως κάνει μετάβαση από κορίτσι σε αγόρι χωρίς πραγματικά να το θέλει, τη σεξουαλική της αφύπνιση από τόσο μικρή, από έναν άντρα τόσο μεγαλύτερο. Αλλά και το τι είναι πραγματικά διαχωρισμός και ρατσισμός.

Η Αρκαδία είναι ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα. Η συγγραφέας δεν κάνει επίδειξη λογοτεχνικής τεχνικής, ούτε όμως να χάνει κάπου το νήμα της αφήγησης. Πιθανότατα χρειαζόταν να σκάψει κάπως βαθύτερα στα ζητήματα φύλου και κακοποίησης που είναι προτάγματα της εποχής, για να απογειωθεί το κείμενο και να μην κάνει κοιλιά. Το μυθιστόρημα παραμένει πάντως άξιο να διαβαστεί. Ειδικά από αυτούς που τα ζητήματα αυτά δεν τους απασχόλησαν ποτέ ως τώρα.




                               Κατερίνα Μαλακατέ




"Αρκαδία", Emmanuelle Bayamack-Tam, μετ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Πόλις, 2021, σ. 376


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου