Η Ζωή του Πι

Το οπισθόφυλλο υποσχόταν πως θα πιστέψω ξανά στο Θεό, δεν μπορούσα λοιπόν παρά να το πάρω. Αποδείχτηκε κακή επιλογή, εκτός που έχω πάψει να πιστεύω σε αλούτερα πράγματα χρόνια τώρα, βαρέθηκα μέχρι δακρύων. Χρόνια είχα να διαβάσω βιβλίο τόσο διαγώνια, όσο διάβασα τις κοντά πεντακόσιες σελίδες από το " Η Ζωή του Πι" του Γιαν Μαρτέλ.

Λίγα λόγια για την πλοκή λοιπόν. Ο Πι είναι ένα παιδάκι που ζει στην Ινδία και η οικογένειά του έχει ένα ζωολογικό κήπο (200 σελίδες). Του αρέσουν όλες οι θρησκείες, παρ' όλο που η οικογένειά του είναι ουσιαστικά αδιάφορη προς αυτές, κι εκτός από ινδουιστής δηλώνει και χριστιανός και μωαμεθανός. Κάποια στιγμή η οικογένεια αποφασίζει να μετακομίσει στον Καναδά και -μαζί με τα ζώα που πουλήθηκαν στα δέκα σημεία του ορίζοντα- φορτώνεται σε ένα καράβι. Το πλοίο ναυαγεί και μόνος επιζών σε μια βάρκα είναι ο Πι μαζί με μια τίγρη, μια ύαινα, μια μαϊμού και μια ζέβρα. Ακολουθούν ατελείωτες περιγραφές μέχρι να σωθεί (300 σελίδες).

Α, το βιβλίο πήρε το Booker το 2002.

Ο χρόνος μου έχει καθηλωθεί

Ο χρόνος μου έχει καθηλωθεί. Ή μάλλον άρχισε να σέρνεται. Για πρώτη φορά αντιμετωπίζω τις ρυτίδες στον καθρέφτη, τις άσπρες τρίχες στα μαλλιά μου, τα ρούχα μου που αγαπώ να τα κρατάω κι όμως έχουν πια παλιώσει, σαν εχθρούς. Ο χρόνος μου είναι στάσιμος. Σα να πήδηξε με ένα μεγάλο άλμα κι από είκοσι να έγινα τριάντα σε μια μέρα. Κι έπειτα έμεινε εκεί. Στις 19 Φλεβάρη τούτου του έτους έγινα μητέρα. Ο χρόνος μου με περιγελάει.

Ξύπνησα σήμερα με αυτή την ακατανίκητη έλξη για τον καθρέφτη, να δω το πρόσωπό μου, να μου θυμίσει κάτι πως ακόμα δεν γέρασα, πως ακόμα δεν πέθανα. Δεν στάθηκα. Δεν στάθηκα. Ο χρόνος έχει σταθεί μαζί μου. Δεν με νοιάζει τί χρώμα έχουν τα μαλλιά μου, το παιδί πεινάει. Και ξαφνικά, όταν ο μικρούλης σταμάτησε να θηλάζει, κάθισε ήσυχος ήσυχος στο μαξιλαράκι του, με κοίταξε και μου είπε σ' αγαπώ. Ή μάλλον εγώ του το είπα, εκείνος είπε "Άσε μας ρε μάνα" (το α-γκου σε ελεύθερη μετάφραση)

Ο χρόνος μου άλλαξε. Είμαι μητέρα και δε με νοιάζει; Μεγάλωσα με μια απότομη στροφή, ίσως στη χειρότερη ώρα και τη χειρότερη ιστορική συγκυρία. Ξαφνικά με νοιάζουν τα λεφτά κι αν θα έχω δουλειά και αύριο και αν μου διαρρήξουνε το σπίτι. Φοβάμαι. Έπαψα να είμαι άτρομη. Φοβάμαι μήπως τρακάρω και μείνει το παιδί μου νηστικό.

Ο χρόνος είναι σταθερός, γέρος, ένα προαιώνιο κακό και με κοιτάει. Για τον σκιουράκο ο χρόνος είναι τα πάντα, καλπάζει (πότε πέρασαν τρεις μήνες;). Σήμερα του είπα πως ό,τι κι αν συμβεί θα είμαι κοντά του, γιατί ακόμα κι αν δε με θυμάται, θα κουβαλάει τη μνήμη της αγάπης μου, θα μπορεί να αγαπηθεί πολύ γιατί κάποιος ήδη τον αγαπάει τόσο. Σαν ένα περίεργο αντίο. Ο σκίουρος, άτρομος, μου χαμογέλασε. Εγώ τρομαγμένη παράτησα τις τελευταίες λέξεις κι άρχισα τα α-γκου.

Η αγάπη μου έχει φόρα. Έτσι λέει ο άντρας μου, "αγαπάς το παιδί με φόρα". Μόνο που όλα και όλους έτσι τα αγαπάω. Με δύναμη. Αν αγαπάω, αγαπάω, αν όχι, θα το καταλάβεις. Αγαπάω τον εαυτό μου με φόρα; Δεν ξέρω. Ο χρόνος μένει στάσιμος. Και τα μίνι φορέματά μου στο ντουλάπι. Δεν μου κάνει καρδιά να τα φορέσω.

Υ.Γ. Μια ανάρτηση για τα βραβεία μπορεί και να περιμένει.

Ο αγαπημένος των μελισσών

Συμπαθητική ιδέα αλλά και προσπάθεια είναι το μυθιστόρημα του Ανδρέα Μήτσου, "Ο αγαπημένος των μελισσών". Ένιωσα όμως από την αρχή σαν κάτι να έλειπε, κι αυτό ήταν η πλοκή που θα το πήγαινε παρά κάτω και θα το απογείωνε. Λέξεις μου έλειψαν λοιπόν, μικρές εκπλήξεις και πολλές ιδέες. Το βιβλίο, που είναι ομολογουμένως καλογραμμένο, στηρίζεται στον αρχικό του μύθo μόνο και του λείπουν οι παράλληλες ιστορίες, το κάτι διαφορετικό

Ο ήρωας, Μπρούνο Γκούσταφσον, ανταμώνει σε μια παραλία της Ναυπάκτου έναν Έλληνα άντρα είκοσι χρόνια μικρότερό του και είκοσι πόντους κοντύτερό του, που όμως είναι ο σωσίας του। Η ύπαρξη αυτού του ανθρώπου που του μοιάζει στο πρόσωπο και τις χειρονομίες, στη φωνή και τις γκριμάτσες, τον αναστατώνει τόσο που αναγκάζεται να λάβει δραστικά μέτρα. Ο χρόνος, ιστορικός, ανθρώπινος ή αντικειμενικός, ο δικός του χρόνος τέλως πάντων, εξαρτάται από την ύπαρξη αυτού του νεαρού σωσία, κι είναι διατεθειμένος να κάνει το παν για να τον διαφυλάξει.

Ο συγγραφέας φαίνεται πως είναι άνθρωπος διαβασμένος, με ενδιαφέρουσα άποψη οπότε το μυθιστόρημα δεν γίνεται σε κανένα σημείο βαρετό. Οι ήρωες του όμως, που εξυπηρετούν μοναχά την ανάγκη να εκφράσει τη φιλοσοφία του κι όχι να προχωρήσoυν την πλοκή, καταντούν ανύπαρκτοι ή μάλλον για να το θέσω ορθότερα, ανίκανοι να υπάρξουν, χάρτινοι και φτιαχτοί. Έτσι, τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα που θέτουν, δίνουν μεν τροφή για σκέψη, κάπως αμάσητη όμως και σκληρή, χωρίς την πραγματική γλύκα της λογοτεχνίας.

Η πείνα

Δυνατό βιβλίο, σε στιγμές αφόρητο, όπως θα έπρεπε να είναι, "Η Πείνα" του Κνουτ Χάμσουν δεν χαρακτηρίζεται άδικα αριστούργημα Ήρωας ένας διανοούμενος που δίνει άρθρα σε εφημερίδες για να ζήσει, που είναι συνεχώς χωρίς χρήματα για τα απαραίτητα, που για μεγάλα διαστήματα μένει νηστικός και άστεγος και στηρίζεται σε ένα παράξενο σύστημα αξιών, σε μια φιλοσοφία δική του, σχεδόν σχιζοφρενική που όμως με έναν περίεργο τρόπο είναι και ο μόνος λόγος που τον κρατά ζωντανό.

Κλειστοφοβικό και ταυτόχρονα εντελώς αληθινό, το μυθιστόρημα είναι η επιτομή της καλής αφήγησης., όπου σημασία δεν έχει η ιστορία, τα τεκταινόμενα, ούτε καν ο ήρωας, αλλά ο τρόπος που γίνονται και λέγονται τα πράματα. Αυτός που σε κάνει να νιώθεις πως είσαι εσύ που ζεις τις συγκεκριμένες καταστάσεις, που νιώθεις την πείνα να θερίζει τα σωθικά σου. Μια πείνα εντελώς απτή, που σέρνει τον άνθρωπο στα όρια του θανάτου, που τον εξευτελίζει κι όμως αυτός κρατά ψήγματα αξιοπρέπειας

Ο ήρωας, πολλές φορές παράφρονας και ενοχλητικός, λέγεται πως είναι ο ίδιος ο Χάμσουν. Κι αν το βιβλίο δεν προερχόταν από μια τόσο αμφιλεγόμενη για τις πολιτικές της πεποιθήσεις προσωπικότητα, νομίζω πως θα είχε ακόμα πιο περίοπτη θέση στην ιστορία της λογοτεχνίας.


Υ.Γ. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε πολλές μεταφράσεις. Εγώ το διάβασα σε αυτή του "Δωρικού" που ήταν απαράδεκτη...