23/12/12

"Οι μπαλάντες του σκόρδου", Μο Γιαν





Ειδική στην Κινέζικη λογοτεχνία δεν είμαι (το ακριβώς αντίθετο, δεν έχω διαβάσει σχεδόν τίποτα από τη λογοτεχνία που αντιπροσωπεύει το ¼ του πληθυσμού της γης) και μου πήρε κάποιες σελίδες να μπω στο πνεύμα του βιβλίου, να καταλάβω κάτι από την ατμόσφαιρα. Όταν εγκλιματίστηκα όμως, βρέθηκα μπροστά σε ένα βιβλίο άγριας ομορφιάς, που καταλαβαίνω γιατί δημιούργησε προβλήματα στον συγγραφέα του και δεν κατανοώ πως το ανέχτηκαν στην Κομμουνιστική Κίνα. Πιθανολογώ πως τα πράγματα είχαν ήδη αρχίζει να αλλάζουν το 1988 που γράφτηκε- ως προς τη σκληρότητα του καθεστώτος, όχι τις συνθήκες διαβίωσης.
            Ήρωες του βιβλίου είναι δυο σκορδοπαραγωγοί της επαρχίας του Παραδείσου, ο Γκάο Μα και ο Γκάο Γιανγκ, που μέσα από πολύ διαφορετικές συγκυρίες βρίσκονται να σπάνε τα γραφεία του δήμου γιατί το σκόρδο τους μένει απούλητο. Ο Γκάο Μα είναι ένας άντρας που αφού γυρνά από το στρατό (όπου είχε ερωμένη την παλλακίδα του υποδιοικητή και θα μπορούσε να ανελιχθεί αν την παντρευόταν και τελικά δεν το θέλησε) ερωτεύεται τη γειτονοπούλα του Τζίντζου. Δεν είναι γραφτό να ευτυχίσουν γιατί οι γονείς της την έχουν τάξει σε έναν τριπλό γάμο, που θα εξασφαλίσει νύφη στον κουτσό μεγαλύτερο αδελφό της. Ο Γκάο Γιάνγκ είναι ένας οικογενειάρχης που πάντα έσκυβε το κεφάλι και κρατούσε χαμηλό προφίλ γιατί ήξερε πως ήδη τον βάραινε τρομερό παρελθόν, ήταν γιος γαιοκτημόνων πριν την επανάσταση.
            Η αθλιότητα της ζωής ως χωρικός στην Κίνα, η βρώμα, η πείνα, το πόσο άμοιρο είναι το κάθε ανθρώπινο ον μπρος στην κρατικό μηχανισμό μπλέκονται με την δυσωδία του σκόρδου που αναγκαστικά καλλιεργούν οι χωρικοί ως μονοκαλλιέργεια γιατί έτσι προστάζει το κράτος και μένει απούλητο να σαπίζει. Ούρα, κόπρανα, ψείρες ανάκατα με γέννες και θανάτους στην πιο σιχαμερή εκδοχή τους- εδώ ο άνθρωπος διαφέρει πολύ λίγο από το υποζύγιο του.
            Το βιβλίο είναι πολιτικό κι έχει μια τόλμη να μιλήσει για την εξαθλίωση που σε κάνει να στριφογυρίζεις τα βράδια. Το θέμα της εξουσίας, της ασημαντότητας της ανθρώπινης ζωής μπρος σε μια αδηφάγο και ανάλγητη κρατική μηχανή είναι διαχρονικό σε όλες τις κουλτούρες∙ συνδυασμένο πάντως με μια ψυχοσύνθεση σαν την Κινεζική γίνεται κραυγή κι έπειτα ψίθυρος. Κι ο ψίθυρος πονάει περισσότερο.


Υ.Γ. Το βιβλίο φυσικά και το πήρα από βιβλιοφιλικό καταναλωτισμό ( είναι σχετικά ακριβό ακόμα και με την έκπτωση) και δεν θα ήξερα καν την ύπαρξη του αν ο Μο Γιαν δεν έπαιρνε φέτος το Νόμπελ.

Υ.Γ. 42  Η Βιβή έγραψε για το βιβλίο στις αρχές του Νοεμβρίου.


 "Οι μπαλάντες του σκόρδου", Μο Γιαν, μετ. (από τα αγγλικά) Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Καστανιώτη, 2006, σελ. 338  


8 σχόλια:

  1. Φαίνεται ενδιαφέρον, αλλά θα περιμένω να πέσει η τιμή..όσα βιβλία έχω διαβάσει από Κινέζικη λογοτεχνία πάντως μου έχουν αρέσει....
    Καλές γιορτές!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δίκιο έχεις, αλλά αν σκεφτείς πόσο λίγα βιβλία Κινεζικής λογοτεχνίας κυκλοφορούν στην Ελλάδα, λογικό είναι σε μας να φτάνει μόνον η αφρόκρεμα.

      Διαγραφή
  2. Την απορία σου για την ανοχή της κινεζικής λογοκρισίας μπορεί να την απαντήσουν τα πρόσφατα σχόλια που έκανε ο συγγραφέας επιδοκιμάζοντας την.
    Πράγματι ελάχιστα βιβλία κινεζικής λογοτεχνίας κυκλοφορούν στη χώρα μας. Στη δεκαετία του '60 οι εκδ. Φέξης είχαν βγάλει αρκετά! Ανάμεσά τους και το κλασικό "Όνειρο της κόκκινης κάμαρας". Βέβαια οι μεταφράσεις δεν ήταν απ' το πρωτότυπο... Από την Εστία κυκλοφορούν κάτι διηγήματα: "Το σιδερένιο σπίτι" και το μυθιστόρημα-χρονικό: "Οι Αγριόκυκνοι" μεταφρασμένα από το πρωτότυπο από την Καλλιόπη Καρούση. Η μόνη μεταφράστρια κινεζικής γλώσσας μαζί με τον Σωτήρη Χαλικιά, που μεταξύ άλλων (φιλοσοφικών βιβλίων) έχει μεταφράσει και τις "Πολεμικές κραυγές" του Λου Σουέν στη Ίνδικτο. Επίσης ένα βιβλίο που είχε κυκλοφορήσει από τον Ηριδανό το 1993 ("Βίος και πολιτεία ενός Κινέζου καλοφαγά" του Ουέν Φου Λου) μεταφρασμένο από το δάσκαλό μου στα κινέζικα, Τσιαν Πιγκ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ναι, το είδα, υποθέτω πως αυτό ήταν δημόσια δήλωση μετανοίας...

    Μόνο τους "Αγριόκυκνους" έχω διαβάσει από "όλα αυτά". Ξέρεις και Κινέζικα; Επίτηδες το κάνεις για να μας ψαρώνεις, δεν μπορεί...

    Την καλημέρα μου και τα σέβη μου, όπως πάντα. Ξέρεις τα πάντα, ψάχνεις τα πάντα (και έχεις τα πάντα, αλλά δεν το λέμε).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Κατερίνα, χρόνια πολλά και Καλά Χριστούγεννα!

    ΥΓ. Έκανα για λίγα χρόνια κινέζικα επηρεασμένος από τον Πάουντ. Τα έφτασα σε ένα σημείο τέτοιο που μπορούσα να χρησιμοποιώ κινεζικο-γαλλικό λεξικό (της παλαιότερης γραφής). Πράγμα το οποίο δεν είναι και τόσο απλό όσο ακούγεται... Μετά από πολλά χρόνια δε μου έχουν μείνει στη μνήμη παρά καμιά εκατοστή ιδεογράμματα και μια γενική γνώση περί της δομής τους. Α, και το πιο σημαντικό... έμαθα να ζωγραφίζω... αυτό που λένε "αφηρημένη" (αφαιρετική) τέχνη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καθόλου απλό, χρειάζεται κουράγιο (και αγάπη για τον Πάουντ).

      Καλά Χριστούγεννα Αλέξη, ό,τι επιθυμείς για σένα και την οικογένειά σου.

      Διαγραφή
  5. Η πρώτη μου απόπειρα να διαβάσω βιβλίο Κινέζου συγγραφέα ("Το βουνό της ψυχής" του Ξιννγκγιαν Γκαο) ήταν απόλυτα αποτυχημένη, οπότε είμαι λιγάκι διστακτική πια.. Αλλά έτσι όπως το παρουσιάζεις το βιβλίο αυτό, δείχνει αρκετά ενδιαφέρον! Μπαίνει στα υπ'όψιν!
    Καλές γιορτές!

    Τρελοτουρίστρια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ πέρα από τους "Αγριόκυκνους" δεν έχω διαβάσει τίποτε άλλο Κινεζικό. Ίσως κάποια Ιαπωνικά (ή μάλλον Αμερικανοιαπωνικά για να είμαι ακριβής) που έχουν κάποιες ομοιότητες στον τρόπο γραφής, αλλά όχι στην κουλτούρα. Χρειάστηκα κάποιες σελίδες για να μπω στο κλίμα.

      Διαγραφή