7/5/13

"Σκακιστική νουβέλα", Stefan Zweig


H  "Σκακιστική νουβέλα» του Στέφαν Τσβάιχ είναι ένα μικρό κομψοτέχνημα. Στις λιγότερες από εκατόν τριάντα σελίδες του το μικρό – και σε σχήμα-  βιβλιαράκι περιγράφει με οικονομία μια ιστορία απίστευτης αγριότητας, μέσα στην ηπιότητα του σκακιού.

Πάνω σε ένα καράβι που κατευθύνεται προς τη Βραζιλία βρίσκεται ένας φημισμένος πρωταθλητής σκακιού. Πρόκειται για τον Τσέντοβιτς, ένα αγόρι άξεστο, με εξαιρετική δυσκολία στη γραφή και την ανάγνωση, οριακό ως προς τη γενική ευφυΐα, αλλά ιδιοφυΐα όταν πρόκειται για το σκάκι. Ο αφηγητής της νουβέλας ενδιαφέρεται πάντα για κάτι τέτοιες ιδιοτροπίες του ανθρώπινου μυαλού και προσπαθεί να προσεγγίσει τον πρωταθλητή. Στήνει μια σκακιέρα, βρίσκει συμπαίκτη και τελικά καταφέρνει να κάνει τον Τσέντοβιτς να ενδιαφερθεί. Για 250 δολάρια την παρτίδα δέχεται να παίξει εναντίον όλων των ερασιτεχνών σκακιστών του πλοίου. Στην πρώτη παρτίδα κερδίζει χωρίς καν να κάτσει στην καρέκλα, στη δεύτερη όμως εμφανίζεται μέσα στο πλήθος ένας άνθρωπος που καταφέρνει να του πάρει μια εντυπωσιακή ισοπαλία.

Η ιστορία του ανθρώπου που φαίνεται με το μυαλό να νικά τον άξεστο Τσέντοβιτς που δεν μπορεί αν δεν έχει μια μικρή σκακιέρα πάνω του να φανταστεί μια παρτίδα  έχει να κάνει με το σκάκι, την τρέλα, τη βαναυσότητα, την μονομανία, την ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού να επιβιώνει  Αυτός ο Αυστριακός έπεσε στα χέρια των Ναζί και υποβλήθηκε σε ένα σχετικά πρωτότυπο βασανιστήριο, απόλυτη  απομόνωση δίχως κανένα τρόπο να απασχοληθεί το μυαλό.

Η αφήγηση είναι λιτή, δίχως άσκοπες λεπτομέρειες και μεταφέρει με νηφαλιότητα αυτό που συνέβη, μέχρι να φτάσουμε στο φινάλε. Αν και φυσικά μιλάμε για ένα βιβλίο βασανιστικό, δεν υπάρχει πουθενά ζοφερή ατμόσφαιρα ούτε κατάθλιψη. Μόνο η έκπληξη για την ανθρώπινη φύση και τις εκφάνσεις της.

"Σκακιστική νουβέλα", Στέφαν Τσβάιχ, μετ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα, σελ. 127 


13 σχόλια:

  1. Ανώνυμος7/5/13, 12:20 μ.μ.

    Το πιο "μεγάλο" μικρό βιβλίο που έχει πέσει στα χέρια μου..Εξαιρετικό από κάθε άποψη.
    ΒΚ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος7/5/13, 12:21 μ.μ.

    ΥΓ.εντάξει ο ξένος μου άρεσε περισσότερο, αλλά ως εκεί...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η διευκρίνηση πολύ μου άρεσε.

      Ναι, είναι εκπληκτικό το πόσο μικρό είναι, αλλά εξαιρετικό.

      Διαγραφή
  3. Ανώνυμος7/5/13, 2:54 μ.μ.

    Ο ΠΑΛΑΙΟΠΩΛΗΣ ΜΕΝΤΕΛΕ ΘΑ ΣΑΣ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΕΙ!!!!!

    ΡΡ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμος7/5/13, 2:56 μ.μ.

      ΠΑΛΑΙΟΒΙΒΛΙΟΠΩΛΗΣ ΣΥΓΓΝΩΜΗΝ.!

      ΡΡ.

      Διαγραφή
    2. Μακάρι, είναι ο επόμενος στη λίστα αγοράς...

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος7/5/13, 7:06 μ.μ.

    Εκπληκτικο βιβλιο, οπως και τα περισσοτερα του Στεφαν Τσβαιχ. Ειδικα εκει που περιγραφει πως στηνει παρτιδες σκακιου στο μυαλο του στην απομονωση της φυλακης που τον εχουν κλεισμενο! Αξιζει επισης "ο παλαιοβιβλιοπωλης Μεντελ".

    Ομως αυτο που θεωρω αριστιυργημα ειναι "το γραμμα μιας αγνωστης", μια νουβελα για μια ιστορια παθους και ερωτα. Συγκινητικη, ανθρωπινη, καταπληκτικη...

    ΓΙΩΡΓΟΣ Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιώργο, αν ήμασταν σε φόρουμ για ταινίες θα σε έβαζα να βάζεις *spoiler alert* πάνω από το σχόλιο σου... Αλλά έχεις δίκιο, για αυτές τις σκηνές αξίζει το βιβλίο.

      Κάτσε να σημειώσω το "γράμμα μιας άγνωστης" γιατί δεν το είχα κατά νου.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος7/5/13, 9:09 μ.μ.

      Σημειωσε το Κατερινα, νομιζω οτι αξιζει τον κοπο. Οι ογδοντα σελιδες του διαβαζονται μεσα σε ενα απογευμα, αφηνοντας σου ομως μια πικρη γευση για αυτη την υπεροχη αλλα δυστυχως μονοπλευρη ιστορια αγαπης και ερωτα...

      ΓΙΩΡΓΟΣ Σ.

      Διαγραφή
  5. Έτσι όπως τα λες είναι, Κατερίνα! Πολλά μουντά χειμωνιάτικα απογεύματα, η ανάγνωσή της απόδιωξε την μελαγχολία που ετοιμαζόταν να με κυκλώσει!

    Αυτό το βιβλίο είναι από την τελευταία σου παραγγελία από την Πολιτεία; Δε θα βάλεις ανάρτηση να μας δείξεις τι βιβλία επέλεξες; Ήρθε και σε μένα ένα πακέτο και θα ήθελα να γράψω κάτι γι' αυτό, μόνο όμως αν μου δώσεις την αφορμή με την δική σου ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ναι, είναι από την τελευταία παραγγελία. Θα βάλω, θα βάλω... Απλά μαζεύτηκαν πολλά διαβασμένα και είπα να κάνω ανάρτηση και για βιβλίο, τι βιβλιοφιλικό blog θα ήταν αλλιώς;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος14/7/17, 4:55 π.μ.

    "24 Stunden aus dem Leben einer Frau", kai "der Amoklauefer"

    ΑπάντησηΔιαγραφή