6/4/21

"Η Κλάρα και ο Ήλιος", Kazuo Isighuro

 




Η Κλάρα και ο Ήλιος είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Καζούο Ισιγκούρο μετά το Νόμπελ. Ο ίδιος λέει πως είχε ολοκληρώσει το 1/3 του μυθιστορήματος όταν έλαβε το χαρμόσυνο νέο, κι αυτό σε τίποτα δεν άλλαξε τον σχεδιασμό του. Κι η αλήθεια είναι πως η Κλάρα είναι ένα βιβλίο ισάξιο με τα καλύτερά του (ειδικά το Μη μ’ αφήσεις ποτέ) και πολύ καλύτερο από κάποια αποτυχημένα όπως Ο θαμμένος γίγαντας.

Αφηγήτρια και ηρωίδα του βιβλίου η Κλάρα, μια ΤΦ (Τεχνητή Φίλη), ένα ανθρωποειδές φτιαγμένο για να κάνει παρέα σε αναβαθμισμένα μικρά παιδιά. Η Κλάρα μοιάζει κάπως με παιδί, η ματιά της είναι αγνή κι έχει περιέργεια για τα πάντα. Από τη στιγμή που βρίσκεται στη βιτρίνα του μαγαζιού ως την αγορά της από ένα μικρό κορίτσι, την Τζόσι, δεν παύει να μαθαίνει και να βελτιώνεται, δίνοντας σημασία στην λεπτομέρεια.

Η Τζόσι είναι μια λεπτοκαμωμένη έφηβη που μένει με τη μαμά της και την οικονόμο τους. Η Κλάρα προσπαθεί να είναι όσο πιο βοηθητική φίλη γίνεται, όμως σύντομα καταλαβαίνει πως η Τζόσι είναι άρρωστη και πιθανότατα δεν θα τα καταφέρει. Η Τζόσι, όπως και όλα τα αναβαθμισμένα παιδιά, κάνει τα μαθήματά της μέσω υπολογιστή με τηλεκπαίδευση, ενώ η μεγάλη της αδελφή αρρώστησε κι αυτή και πέθανε λόγω της αναβάθμισης. Η μαμά της πήρε το ρίσκο και αναβάθμισε και το δεύτερο παιδί της, γιατί τα μη αναβαθμισμένα παιδιά όσο έξυπνα κι αν είναι, δεν μπορούν να πάνε στο Κολλέγιο. Η Κλάρα φορτίζει με τον ήλιο, και σιγά σιγά αρχίζει να του αποδίδει μαγικές ιδιότητες, όπως περίπου οι πρώτοι άνθρωποι. Πιστεύει πως ίσως ο μόνος τρόπος για να κάνει την Τζόσι καλά είναι να το ζητήσει από τον Ήλιο.

Το μεγαλύτερο ατού του βιβλίου είναι η αφηγήτρια του. Η Κλάρα, που από την αρχή ξέρεις πως είναι μια Τεχνητή Νοημοσύνη –και σε αυτό το μυθιστόρημα του Ισιγκούρο διαφέρει από τα περισσότερα βιβλία επιστημονικής φαντασίας που παίζουν με την ιδέα ενός ανθρωποειδούς που πιστεύει πως είναι άνθρωπος— έχει σε πολλά σημεία «ανθρώπινη συμπεριφορά». Μπορεί όμως μια ΤΦ να αγαπήσει; Και πώς αγαπά μια μάνα το παιδί της πιο πολύ, ρισκάροντας, για να το δει επιτυχημένο ή προστατεύοντας το κι αφήνοντας το καθηλωμένο σε μια μικρή ζωή. Και μπορεί κανένας, όσο κι αν του μοιάζει, να υποκαταστήσει το παιδί μας;

Ο Ισιγκούρο έγραψε ένα βιβλίο με αφορμή την τεχνητή νοημοσύνη και κεντρικό θέμα την αγάπη. Στάθηκε κριτικά απέναντι στην τεχνολογία αλλά δεν τη φοβήθηκε, αντίθετα αγάπησε την τεχνητή του φίλη κι αυτό είναι έκδηλο σε όλο το κείμενο. Δεν αμφισβήτησε στιγμή το δικαίωμά του ανδροειδούς να υπάρχει, δεν έμπλεξε τα ανθρώπινα με τα τεχνητά παρά μόνον εκεί που είχε σημασία. Η Κλάρα είναι ένα μυθιστόρημα που δεν κουνάει το δάχτυλο στην τεχνολογία, δεν φοβάται το νέο, ούτε το αγιοποιεί. Η γραφή του Ισιγκούρο είναι όπως πάντα στρωτή, γλυκόπιοτη χωρίς να γίνεται βαρετή. Δεν έχει παρά ελάχιστα στοιχεία από την ιαπωνική κουλτούρα, έχει όμως πολλά από την αγγλική. Γιατί ο Ισιγκούρο μπορεί να γεννήθηκε στο Ναγκασάκι, αλλά μεγάλωσε και ωρίμασε στη Μ. Βρετανία, εκεί ανδρώθηκε λογοτεχνικά και στα αγγλικά γράφει. 


                             Κατερίνα Μαλακατέ


"Η Κλάρα και ο Ήλιος", Καζούο Ισιγκούρο, μετ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός, 2021, σ.384















Υ.Γ. 42 Το εξώφυλλο δεν είναι ωραίο (κι ας είναι ίδιο με αυτό της ξένης έκδοσης). 

 

 

3 σχόλια:

  1. Ανώνυμος25/8/21, 2:41 μ.μ.

    Το διάβασα..όσο το διάβαζα περνούσα ωραία. Μιλά για τις διάφορες μορφές αγάπης.Στο τέλος μου άφησε πίκρα για την αχαριστια. ωστόσο είναι ένα βιβλίο που θα πρότεινα, δηλαδή όχι 'θα', πρότεινα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος25/8/21, 2:45 μ.μ.

    Μια χαρά εξώφυλλο. Μια εικόνα χίλιες λέξεις. Ότι λέει μέσα απεικονίζεται εκεί. Ειναι να ξέρεις να ερμηνεύεις τη τέχνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή