4/9/14

"Σχέδιο διαφυγής", Adolfo Bioy Casares





Γνωστός κυρίως για την αδυναμία που έτρεφε στο πρόσωπό του ο Μπόρχες και για το μυθιστόρημά του «Η εφεύρεση του Μορέλ», ο Αδόλφο Μπιόυ Κασάρες με στο «Σχέδιο διαφυγής» γράφει ένα βιβλίο που μοιάζει με την Εφεύρεση κι όμως δεν μοιάζει καθόλου. Τα βασικά στοιχεία, μια πλοκή επιστημονικής φαντασίας σε ένα αποκομμένο νησί, καθώς και ο υφέρπων τρόμος, είναι εκεί. Όμως οι ιστορίες διαφέρουν αρκετά.

Ο νεαρός υποπλοίαρχοις Ανρί Νεβερ φτάνει σ’ ένα σύμπλεγμα νησιών φυλακής για να βοηθήσει τον κυβερνήτη Καστέλ στην διαχείρισή τους. Πίσω αφήνει την αρραβωνιαστικιά του Ιρέν, που υπεραγαπά. Δεν ήθελε καθόλου να την αποχωριστεί, αλλά δεν γινόταν να κάνει αλλιώς γιατί έχει μπλέξει σε μια ιστορία υπεξαίρεσης εγγράφων  και ο θείος του του επέβαλλε την ιδιότυπη αυτή εξορία ως τιμωρία.

Από την αρχή υποψιάζεται πως κάτι περίεργο συμβαίνει σε αυτήν την φυλακή που όλα φαίνονται ιδανικά. Οι κρατούμενοι δεν έχουν βέβαια την ελευθερία τους, αλλά δεν καταπιέζονται εξαιρετικά. Όμως ο κυβερνήτης είναι ένας ιδιότροπος άνθρωπος, απομονωμένος στην νήσο του Διαβόλου και μοιάζει μαζί με λιγοστούς κρατούμενους να σχεδιάζει κάτι αποτρόπαιο.

Το βιβλίο, γραμμένο με την μορφή των επιστολών που έστελνε στον θείο του ο Ανρί, αλλά και με τα σχόλια του θείου-αφηγητή να παρεμβάλλονται, είναι ένα καλογραμμένο κείμενο που κατορθώνει να γραπώσει από την αρχή τον αναγνώστη από τον λαιμό, να τον βάλει να αναρωτιέται για το τι συμβαίνει, για την φύση του εγκλεισμού αλλά και της εξορίας.

Ταυτόχρονα, το «πείραμα» που διενεργεί ο Καστέλ θυμίζει πολύ τα ιατρικά πειράματα των ναζί κι έτσι ανεπαίσθητα εγείρονται ένα σωρό θέματα εξουσίας που μπορεί να έχει ο ένας άνθρωπος πάνω στον άλλο και βιοηθικής. Των ορίων με λίγα λόγια που πρέπει να θέσουμε αν θέλουμε η επιστήμη να υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο.

Το βιβλίο έχει μια εξαιρετική γοητεία και χωρίς να είναι αριστούργημα καταφέρνει να αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον. Το διάβασα γρήγορα και απλά, θεώρησα πως το ξέχασα λιγάκι. Κι όμως είναι ακόμα μέσα στο μυαλό μου με καθαρότητα.

"Σχέδιο διαφυγής", Αδόλφο Μπιόυ Κασάρες, μετ. Παύλος Μάτεσις, εκδ. Πατάκη, σελ. 259, 2006

Υ.Γ. Όπως αποδεικνύει και το κακάσχημο αυτοκόλλητο το βιβλίο είναι σε προσφορά. 2,80 από το Booktalks.



7 σχόλια:

  1. Και να σκεφτείς ότι για μια περίοδο πολλών ετών, όταν είχα πρωτοέρθει στην επαρχία, είχα σταματήσει να διαβάζω λογοτεχνία γιατί δεν ήξερα τι να διαλέξω και δεν είχα κανέναν που να εμπιστεύομαι για να μου συστήνει βιβλία (επίσης, δεν είχα internet)! Τώρα βλέπω τόσο καλές κριτικές για τόσα έργα απανωτά, που αγχώνομαι! Αναγκαστικά, θα κάνω ξεσκαρτάρισμα, αφού ο δικός μου ρυθμός ανάγνωσης δεν είναι τόσο ταχύς. Οπότε, μετά το Μόμπι Ντικ που διαβάζω τώρα (κι όμως, σε τέτοια ηλικία - με έφαγε η περιέργεια, βλέπεις), σειρά οπωσδήποτε έχει το "Κόκκινο λουλούδι" και το "Φάλκονερ" (πήγα και από το Fractal για την εκεί κριτική του και ενθουσιάστηκα με τα θέματα που θίγει το βιβλίο). Και πάνω που έλεγα να κάνω το "Σχέδιο διαφυγής" δώρο στον καλό μου (ώστε να το διαβάσει εκείνος και να συζητήσουμε τις ιδέες του μετά), τσουπ! να σου και βλέπω και την "Εφεύρεση του Μορέλ" ... Δεν υπάρχει σωτηρία, χαχα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χο! Καλωσόρισες στον υπέροχο κόσμο μας ξανά, δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής.

    Τι υπέροχο που διαβάζεις Μόμπι Ντικ, το έχω σκοπό να το ξαναδιαβάσω σύντομα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος7/9/14, 6:20 μ.μ.

    παρακαλώ κρατήστε μου ένα αντίτυπο μέχρι να κατέβω νότια! δεν το έβρισκα πουθενά αυτό το βιβλίο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ούτε κι εμείς έχουμε πια. Όμως μόλις έρθει η περίοδος των προσφορών θα ξαναβγεί. Μη φοβάσαι.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος10/9/14, 12:20 π.μ.

      ω καλά τότε... :)

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος18/9/15, 4:20 μ.μ.

    Ο συγγραφέας παίζει με το μυαλό του αναγνώστη στο γοητευτικό αυτό βιβλίο. Ποια είναι η ποινή; ποιος την εκτίει; Το παιχνίδι είναι πετυχημένο αφού χωρίς ποτέ να προδίδει τη δική του θέση στο θέμα, ο Κασάρες καταφέρνει να μας βάζει σταδιακά στο λαβύρινθο του στόρυ που αφηγείται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω πως γενικά ο Κασάρες έχει έφεση στο "παιχνίδι" με το μυαλό του αναγνώστη.

      Διαγραφή