Ένα μικρό μυθιστόρημα είναι το Η Ελένα ξέρει που στην αρχή φαίνεται κάπως μονότονο και μονοθεματικό - στα όρια της νουβέλας. Όμως όσο προχωράει η ιστορία, δεν λέω η πλοκή, γιατί αυτή είναι ανύπαρκτη, τόσο ξεδιπλώνονται θέματα κοινωνικά και προσωπικά που σου τραβούν το ενδιαφέρον και σε κρατούν σε εγρήγορση.
Η Ελένα είναι μια γυναίκα άνω των εξήντα που πάσχει από μια εξαιρετικά επιθετική μορφή Πάρκινσον (Πάρκινσον πλας). Ακόμα και η παραμικρή κίνηση είναι αδύνατη για κείνην αν δεν έχει πάρει πρωτύτερα λεβοντόπα: δεν μπορεί να σηκώσει το κεφάλι της, κι είναι μονίμως σκυφτή, δεν μπορεί να καταπιεί, δεν ελέγχει πλήρως τους σφιχτήρες της. Παρ’ όλ την κατάστασή της όμως, αποφασίζει να κάνει μια μεγάλη διαδρομή με το τραίνο, θέλει να πάει στην πόλη και να βρει τη μόνη γυναίκα που μπορεί να τη βοηθήσει. Η κόρη της Ελένα, η Ρίτα, βρέθηκε νεκρή, κρεμασμένη από το καμπαναριό, κι ενώ όλοι λένε πως πρόκειται για αυτοκτονία, η Ελένα ξέρει.
Η αίσθηση της ανημποριάς από την ασθένεια, που κατακυριεύει το κορμί σου, πολύ γνωστή σε όσους πασχουμε από χρόνιες ασθένειες που μας επηρεάζουν στην καθημερινότητα, δίνεται στο βιβλίο πάρα πολύ γλαφυρά. Η κοινωνία δεν θέλει και δεν μπορεί να ασχοληθεί με αυτόν που πάσχει σε τέτοιο επίπεδο, η χαρακτηριστική σκηνή στην ασφαλιστική και στην επιτροπή αναπηρίας είναι ίδια εδώ, και την Λατινική Αμερική, ίσως παντού. Ο ανάπηρος αμφισβητείται, χλευάζεται, πρέπει να έχει τόνους χρημάτων, απλά για να επιβιώσει. Κι αυτά που τραβάει ο φροντιστής του ανάπηρου είναι ανείπωτα. Μικρές κινήσεις καλοσύνης δεν μπορούν να αλλάξουν τη γενική εικόνα.
Στο βιβλίο, αν και δεν το περιμένεις από την αρχή, θίγονται θέματα όπως η γυναικεία χειραφέτηση, το δικαίωμα στο σεξ, το δικαίωμα στην έκτρωση, η ματαιότητα μιας ζωής σχεδιασμένης από τους άλλους για σένα χωρίς δυνατότητες διαφυγής, η τυραννία της ασθένειας και των γηρατειών, η καταδυνάστευση του γυναικείου σώματος από την Εκκλησία, τους γιατρούς, την ίδια μας τη μάνα. Το τέλος είναι συγκλονιστικό. Το ψυχανεμίζεσαι βέβαια όσο προχωράει η ιστορία, αλλά με κάποιον τρόπο δεν θέλεις να το πιστέψεις, δεν μπορείς. Όπως δεν μπορεί κι η Ελένα.
Οι εκδόσεις Carnivora εκδίδουν συνήθως νουάρ. Αυτό σίγουρα δεν είναι νουάρ, είναι ένα κείμενο βαθιά κοινωνικό και πολιτικό∙ οριακά καταγγελτικό. Σχεδόν σαν να γράφτηκε προγραμματικά, κι οι κεντρικοί χαρακτήρες (δυο όλες κι όλες, μια νεκρή, μια ζωντανή) μοιάζουν να επιτελούν έναν μόνον σκοπο, να πει η συγγραφέας όλα όσα την καίνε.
Κατερίνα Μαλακατέ
_(cropped).jpg)
"Η Ελένα ξέρει", Κλαούδια Πινέιρο, μετ. Ασπασία Καμπύλη, εκδ. Carnivora, 2021, σ.172
Υ.Γ. 42 Ομολογώ πως δεν με ενθουσιάζει η έκδοση, με το τάχαμου άκοπο χαρτί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου