«Υποταγή», Michel Houellebecq

Είναι πολλές οι αιτιάσεις για τον Μισέλ Ουελμπέκ- τουλάχιστον στην Γαλλία. Μισογύνης, σεξιστής, ισλαμόφοβος, κακός πολίτης που δεν πληρώνει φόρους. Καμία από αυτές δεν έχει πραγματικά να κάνει με το γράψιμό του. Γιατί σε αυτό είναι απλά άπιαστος. 

Στην "Υποταγή" πρωταγωνιστεί ένας καθηγητής φιλολογίας στο Παρίσι-Σορβόννη με ειδικότητα στον Ουισμάνς. Ένας άντρας μετά την πρώτη νιότη, που νιώθει πως το βασικό του ερευνητικό έργο έχει ολοκληρωθεί χρόνια πριν, μισεί την μία μέρα που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο, τρώει έτοιμα γεύματα μικροκυμάτων ενώ είναι απίστευτα καλοφαγάς, ξυπνάει με πόνους κι έχει υπαρξιακές αγωνίες αν θα του σηκωθεί και την επόμενη φορά- γιατί κάθε χρόνο μαζί με την ακαδημαϊκή χρονιά λήγει και την σχέση του με την εκάστοτε πρωτοετή φοιτητριούλα. Είναι ένας άνθρωπος με μηδαμινό ενδιαφέρον για τα πολιτικά. Αλλά στην Γαλλία του 2022 είναι αδύνατο να παραμείνεις αμέτοχος εντελώς. 

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα έχει γιγαντωθεί και στην αντιπαράθεση στις εκλογές με την Μαρίν Λεπέν, ο χαρισματικός πρόεδρός της, Μοχάμεντ Μπεν Αμπές, βγαίνει νικητής. Αμέσως οι αλλαγές είναι αισθητές: στο ντύσιμο των γυναικών, στα σχολεία, στην πολυγαμία και φυσικά στα Πανεπιστήμια. Την Σορβόννη την ελέγχει πια ο χορηγός Σαουδάραβας πρίγκηπας και του ήρωα του ζητείται να παραιτηθεί λαμβάνοντας μια παχυλή σύνταξη. Τι θα γίνει όμως όταν ο πρύτανης θα τον προσεγγίσει και θα του ζητήσει να γυρίσει; Θα δεχτεί να γίνει μουσουλμάνος και να έχει τέσσερεις γυναίκες; Να αποδεχτεί πως ο χαρισματικός Αμπες πάει να στήσει μια νέα Ισλαμική Αυτοκρατορία στα πρότυπα της πάλαι ποτέ Ρωμαϊκής;

Το μυθιστόρημα κινείται σε δύο μεγάλα πλαίσια. Το πρώτο είναι το προσωπικό. Ο ήρωας του Ουελμπέκ γερνάει, έχει θέματα με την ματαιότητα της ζωής, την πτώση της σεξουαλικότητας, την μοναξιά του, τον καταναλωτισμό, την επιστήμη του, το σώμα του που τον εγκαταλείπει μαζί με την ικανότητα να ερωτευτεί ξανά. Το φόντο είναι πολιτικό. Η επιστροφή της θρησκειολαγνείας – η επιλογή του ισλάμ γίνεται στρατηγικά γιατί αυτή η θρησκεία είναι τώρα σε άνθηση ενώ ο καθολικισμός σε παρακμή, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να ισχύουν όλα και για μια Καθολική Αδελφότητα. Η ηθική, σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο με λίγα λόγια. 

Ο Ουελμπέκ είναι βλάσφημος. Πάντα ήταν. Όμως είναι και μαέστρος της γραφής από τους λίγους. Κυνικός, αδυσώπητος με τους ήρωες του και κατ' επέκταση με τους ανθρώπους. Είτε τον λατρεύεις, είτε τον μισείς. Είναι μόλις το δεύτερό του βιβλίο που διαβάζω, και τείνω να πιστέψω πως ανήκω αμετανόητα στην πρώτη κατηγορία. 

                                                                                        Κατερίνα Μαλακατέ

«Υποταγή», Μισέλ Ουελμπέκ, μετ. Λίνα Σιπητάνου, εκδ. Εστία, 2015, σελ. 308

Υ.Γ. 42 Υπολογίζω το 2016 να είναι έτος Ουελμπεκιάδας, να καλύψω τα κενά. Θα με ανεχτείτε.