13/1/22

"Americana", Don DeLillo

 




To Americana, που εκδόθηκε το 1971, είναι το πρώτο μυθιστόρημα του μεγάλου Don DeLillo. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό βιβλίο, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πως ο συγγραφέας του ακόμα διερευνούσε αν θα γίνει για συγγραφέας, όσο το έγραφε. Ο DeLillo είχε μόλις παρατήσει την καλοπληρωμένη δουλειά του στη διαφήμιση, είχε εγκατασταθεί σε ένα μικρό διαμερισματάκι και ζούσε με πενιχρά μέσα για τέσσερα χρόνια, γράφοντας. Παραδόξως, αν και ο ίδιος έβλεπε πολλές αδυναμίες, βρήκε αμέσως εκδότη. Για τα επόμενα δέκα χρόνια, έγραψε πολύ, βιβλία που δεν είχαν την ίδια ποιότητα, και μπαίνοντας πια στη δεκαετία του '80 βρήκε τη φωνή του. Αποκορύφωμα ο Λευκός θόρυβος το 1985 που τον έκανε γνωστό σε όλους, και ο Υπόγειος κόσμος το 1997, που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σπουδαιότερους αμερικάνους συγγραφείς της γενιάς του, δίπλα στον Πίντσον, τον Ροθ, τον ΜακΚάρθυ (αν εμπιστευτούμε τον Δυτικό κανόνα του Χ. Μπλουμ).

Κεντρικός ήρωας στο Americana είναι ένας νεαρός τηλεοπτικός παραγωγός, ο Ντέιβιντ Μπελ. Στο πρώτο μέρος τον βλέπουμε να δουλεύει σε μια αδηφάγα εταιρία, να μην κάνει στην ουσία τίποτα, αλλά να ασχολείται με έναν κόσμο απατηλό, γεμάτο ίντριγκες, πισώπλατα μαχαιρώματα, δείπνα, ωραίες γυναίκες και λεφτά. Στο δεύτερο μέρος, ο Μπελ βγαίνει στον δρόμο μαζί με την εικαστικό Ντόνοβαν που πολύ τη γουστάρει, παρεπιμπτόντως κι άλλους δυο. Με ένα αυτοκινούμενο διασχίζουν τις Μεσοδυτικές Πολιτείες για να κάνει ο Ντέιβιντ ένα ντοκιμαντέρ για τους Ναβάχο. Στο τρίτο μέρος, ο ήρωας μας τα παρατάει όλα για να κάνει μια πειραματική, αβαν γκαρντ ταινία, με πρωταγωνιστές που διαλέγει σε μια πόλη που δεν ξέρει πού είναι. Και στο τέταρτο πια, αφού έχει χάσει τη δουλειά του και ο ερωτικό του ενδιαφέρον, βγαίνει με ωτοστόπ στον δρόμο.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου, ένα από τα λίγα του που έχουν τόσα αυτοβιογραφικά στοιχεία, είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Ο ΝτεΛίλλο του μέλλοντος κάνει εντυπωσιακή είσοδο, με αυτή την ξηρή ειρωνεία για την αμερικάνικη κοινωνία και το αμερικάνικο όνειρο που διέπει όλα τα μεγάλα έργα του. Στο δεύτερο μέρος, που είναι η δική του αγωνία για το πώς γίνεται κανείς καλλιτέχνης, τα λεφτά, τον έρωτα, την μάλλον οιδιπόδεια σχέση με τη μητέρα, τα πράγματα γίνονται πιο χαοτικά, και το βιβλίο έχει και κακές στιγμές. Η πιο ενδιαφέρουσα ηρωίδα είναι η καλλιτέχνιδα που συνοδεύει τον Ντέιβιντ στο ρόουντ τριπ στις Μεσοδυτικές Πολιτείες. Πρόκειται για έναν χαρακτήρα εξαιρετικά Ντελιλικό, γριφώδη και ενταγμένο στο μυθιστόρημα με εξαιρετικό τρόπο, χωρίς όμως να μαθαίνουμε τίποτα για το παρελθόν της. Αυτή την τεχνική θα την χρησιμοποιήσει ο Ντελίλλο στο μέλλον, οι ήρωες είναι συχνά σαν να φύτρωσαν. 

Απόλαυσα το μυθιστόρημα. Είμαι από αυτές που αγαπούν τον Ντελίλο για τα μεγάλα του βιβλία, και δεν κρύβω πως θεωρώ τις νεότερες μικρότερες νουβέλες του υποδεέστερες του προηγούμενου έργου. Από την άλλη το Americana είναι και κάπως απογοητευτικό, για μας τους συγγραφείς. Αυτό είναι το πρωτόλειο του. Για αυτό έγινε ο Ντελίλο. Οι υπόλοιποι μπορούμε μόνο να τρώμε τη σκόνη του.


                 Κατερίνα Μαλακατέ



"Americana", Don DeLillo, μετ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Gutenberg 2021, σ. 592

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου