Η «Κλέα» είναι το εκπληκτικό φινάλε μιας τετραλογίας που αξίζει τον αναγνωστικό της κόπο. Σε αυτό το βιβλίο η πλοκή εξελίσσεται, ενώ τα τρία πρώτα σε γενικές γραμμές παραμένουν στα ίδια γεγονότα ιδωμένα από διαφορετική σκοπιά. Εδώ ο μύθος λαμβάνει τις τελευταίες του διαστάσεις, τα πρόσωπα πια, που τα γνωρίζουμε από την καλή και την ανάποδη, τοποθετούνται στο πάνθεον της λογοτεχνίας.
Ο αφηγητής είναι πιο ώριμος και
κατατοπισμένος από ποτέ, τοποθετεί σωστά τον εαυτό του στον χρόνο και τον χώρο,
ανδρώνεται και ως συγγραφέας. Αν και διάβασα σε πολλά μέρη πως ο Ντάρλι αποτελεί
το συγγραφικό άλτερ έγκο του Ντάρελ, τείνω να διαφωνήσω. Ίσως μονάχα στα πλαίσια
της ωρίμανσης του χαρακτήρα να ισχύει κάτι τέτοιο- η αρχική αφέλεια του ερωτευμένου
Ντάρλι στη «Τζαστίν», δίνει τη θέση της σιγά σιγά σε μια ήπια διορατικότητα
στην «Κλέα». Όμως αν διάλεγα κάποιον να με εκπροσωπήσει, ως φορέα του λόγου, ως
κυνικού επαναστάτη της πένας και τελικά ως εμπνευσμένου τοποτηρητή της αλήθειας
της συγγραφικής τέχνης, δεν θα ήταν ο Ντάρλι, αλλά ο -ήδη αυτόχειρας από το πρώτο
βιβλίο- Πρεσγουόρντεν, που απών αλλά πανταχού παρών μέσα στο Κουαρτέτο, γράφει πολλά
βιβλία μέσα στο βιβλίο- αιρετικά, βλάσφημα και στιγματισμένα από το ταλέντο
του.
Στο «Αλεξανδρινό κουαρτέτο» ο Ντάρελ
επιδεικνύει μια τέχνη θαυμαστή που ίσως να μην έχει να κάνει με την Αλεξάνδρεια.
Ναι, είναι εκπληκτικός ο τρόπος που περιγράφει την νωχέλεια της πόλης και τον αισθησιασμό
κι αυτή την αίσθηση του κολλώδους από τον ιδρώτα. Όμως ο Καβάφης το κάνει καλύτερα
και με λιγότερα λόγια- σε κάποιες φάσεις οι περιγραφές με κούραζαν. Για μένα η
δύναμη του είναι η αφηγηματική τεχνική, που δεν διαφημίζεται ως τέτοια. Δεν μιλάμε
για ένα αμιγώς «μοντέρνο μυθιστόρημα», αλλά με κάποιο ύπουλο τρόπο ο Ντάρελ θυμίζει
Προυστ. Και ναι, πολλοί επιχείρησαν την διάσπαση του χρόνου, τον αναξιόπιστο
αφηγητή, αλλά λίγοι τόλμησαν στην τελική να δώσουν αξιοπιστία σε αυτόν τον αφελή.
Αυτό είναι το τελικό επίτευγμα, μαζί με την αίσθηση πως διάβασες ένα βιβλίο που
θα αντέξει στον χρόνο.
"Κλέα", "Αλεξανδρινό Κουαρτέτο", Λώρενς Ντάρελ, μετ. Μαριάννα Παπουτσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 740-997
Οι αναρτήσεις για τα τρία πρώτα βιβλία του Κουαρτέτου είναι εδώ:
"Τζαστίν"
"Μπαλτάζαρ"
"Μαουντόλιβ"
"Κλέα", "Αλεξανδρινό Κουαρτέτο", Λώρενς Ντάρελ, μετ. Μαριάννα Παπουτσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 740-997
Οι αναρτήσεις για τα τρία πρώτα βιβλία του Κουαρτέτου είναι εδώ:
"Τζαστίν"
"Μπαλτάζαρ"
"Μαουντόλιβ"
Κατερίνα το διαβάσαμε παράλληλα το Κουαρτέτο και ομολογώ ότι με έφτασε κοντά στα αναγνωστικά μου όρια, ίσως γιατί το διάβασα όλο μονορούφι χωρίς ενδιάμεσα διαλείμματα. Βαρύ και γοητευτικό, εντυπωσιακό δημιούργημα, πραγματικό παλίμψηστο.Δεν είναι από αυτά που ξεχνάς εύκολα.Το διαβάζεις και αναρωτιέσαι τι συναισθηματικό φορτίο κουβαλάει ο Ντάρελ και πετυχαίνει αυτήν την γριφώδη, ατμοσφαιρική, εξομολογητική γραφή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι εμένα δεν μου ήταν εύκολο κι ας έκανα πολλές απιστίες όπως είδες ανάμεσα στα βιβλία. Όμως κι ας είναι κουραστικό, συμφωνούμε πως μιλάμε για ένα βιβλίο που μένει στη μνήμη, που χρειάζεται ένας ιδιαίτερα ικανός συγγραφέας για να το φτάσει σε αυτά τα ύψη.
ΑπάντησηΔιαγραφή