2/9/14

"Εχθροί, μια ερωτική ιστορία", Isaac Bashevis Singer




Αριστουργηματικό είναι το μυθιστόρημα του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, «Εχθροί, μια ερωτική ιστορία". Ένα βιβλίο που μιλά απαράμιλλα για την ανθρώπινη φύση, για την βία και την καλπιά της, την απόγνωση και την ειλικρίνειά της. Οι ήρωες του Σίνγκερ είναι όλοι Εβραίοι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος που προσπαθούν να στήσουν την ζωή τους από την αρχή, σε μια νέα ήπειρο, την Αμερική. Ζουν και κινούνται στην Νέα Υόρκη, αλλά μέσα τους μπορεί να μην ζουν και πουθενά. Γιατί όταν έχει δει τέτοια φρίκη κατάματα, είσαι πιότερο νεκρός παρά ζωντανός.

Ο Χέρμαν Μπρόντερ ζει με την Πολωνή χωριάτα γυναίκα του Γιάντβιγκα στην Νέα Υόρκη. Η Γιάντβιγκα δεν μιλά Αγγλικά, είναι η πρώην υπηρέτριά τους στην Πολωνία, που τον έκρυψε επί τρία χρόνια στην σοφίτα της για να αποφύγει το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στην Αμερική είναι ευτυχισμένη που έχει διαμέρισμα κι έναν άντρα να φροντίζει. Είναι Εθνική, αλλά για χάρη του θα ήθελε να γινότανε Εβραία.

Ο Χέρμαν γράφει τα βιβλία και τα κηρύγματα για έναν ραβίνο και αμείβεται καλά για αυτά. Στην γυναίκα του λέει πως είναι πλασιέ βιβλίων για να μπορεί συχνά πυκνά να φεύγει από το σπίτι και να διανυκτερεύει με την ερωμένη του Μάσα και την μητέρα της. Η Μάσα είναι μια πανέμορφη, νευρωτική γυναίκα που πέρασε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μια γυναίκα που μπορεί να μιλά ταυτοχρόνως στα γίντις, στα Αγγλικά, στα Πολωνικά, στα Ρώσικα, καπνίζει σαν φουγάρο και δεν κοιμάται ποτέ.

Όταν στο προσκήνιο εμφανίζεται και η Ταμάρα, η γυναίκα του Χέρμαν στην Πολωνία που κατά τη διάρκεια του Πολέμου του είπαν πως είδαν να σκοτώνεται μαζί με τα δυο παιδιά τους, ο Χέρμαν νιώθει πως θέλει να κρατήσει κι αυτή. Βρίσκεται ξαφνικά δίγαμος, αλλά η Μάσα τον εκβιάζει και τελικά γίνεται πολύγαμος.

Το χιούμορ εναλλάσσεται με την πίκρα, οι φρικτές αναμνήσεις από το Ολοκαύτωμα με τις περιπέτειες του Χέρμαν που τραβιέται σαν το λάστιχο ανάμεσα στις τρεις γυναίκες όμως δεν μπορεί στην ουσία να παρατήσει καμιά, γιατί με τον τρόπο του τις αγαπά και τις τρεις και νιώθει πως τους χρωστάει, η αφήγηση είναι σπαρταριστή, παλλόμενη, δίνει ανάγλυφα μια ολόκληρη κοινωνία, σε κάνει κάποτε να απελπίζεσαι κι άλλοτε να γελάς, με την ίδια συχνότητα.

«Τις θέλω και τις τρεις, αυτή είναι η αναίσχυντη αλήθεια», παραδέχτηκε μέσα του. Η Ταμάρα είχε γίνει πιο όμορφη, πιο ήρεμη, πιο ενδιαφέρουσα. Η κόλαση που είχε περάσει ήταν χειρότερη ακόμη κι απ’ της Μάσα. Αν τη χώριζε θα ήταν σα να την εξωθεί να πάει με άλλους άντρες. Όσο για τον έρωτα, τέτοιο επαγγελματίες χρησιμοποιούσαν τη λέξη λες και ήταν σε θέση να της προσδώσουν ένα σαφή ορισμό, τη στιγμή που το πραγματικό της νόημα κανείς ακόμα δεν το είχε ανακαλύψει»

Το τέλος δεν είναι λυτρωτικό, πως θα μπορούσε να είναι όταν μιλάμε για τόσο σπασμένους ανθρώπους, που απατούν τους εαυτούς τους περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο για να μπορέσουν να επιβιώσουν κι όταν σπάνε οι αυταπάτες, δεν μένει πλέον τίποτα. Το μυθιστόρημα του Σίνγκερ είναι ένα βιβλίο που δεν σε αφήνει να το αφήσεις, μια απόδειξη πως η ζωή, πάντα, συνεχίζεται. Έστω και με τρεις συντρόφους. 

"Εχθροί, μια ερωτική ιστορία", Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, εκδ. Καστανιώτης, σελ. 302, 2009

7 σχόλια:

  1. Το πρώτο βιβλίο του Σίνγκερ που διάβασα ήταν το συγκλονιστικό "Ο Σατανάς στο Γκόραυ",από τις εκδόσεις Ίνδικτος.Ακολούθησε τώρα τον Αύγουστο-δεν έχω κάνει ακόμα ανάρτηση-το επίσης εντυπωσιακό "Ο Σκλάβος" από την σειρά Νόμπελ του Καστανιώτη και σκοπεύω να διαβάσω κι αυτό που παρουσιάζεις.
    Νομίζω ότι πρόκειται για συγγραφέα πράγματι χαρισματικό, τον οποίο δεν ξέρουμε καλά,τον προτείνω κι εγώ οπωσδήποτε.

    Χριστέ μου,είδες, φαντάζομαι,τι βιβλία ετοιμάζονται...Τι θα πρωτοδιαβάσουμε φέτος,πανικός.Και πόσα έχουμε σε εκκρεμότητα.
    Και όλα αυτά τα καινούργια θα είναι όντως καλά;Τα δυο τελευταία χρόνια καλομάθαμε ,βλέπεις,σε πολύ ουσιαστικές εκδόσεις,ελληνικές και ξένες.

    Ουφ,προβλήματα...

    Καλό μικρό καλοκαίρι-σιγά μην πω χειμώνα- με πολλά διαβάσματα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ετοιμάζονται απίστευτα πράγματα, ειλικρινά δεν θα ξέρουμε τι να πρωτοδιαλέξουμε. Άσε που θα μας πάρει η μπάλα με τα καινούργια οπωσδήποτε. Αλλά αυτά είναι χαρές...

      Καλό μας Σεπτέμβρη. Εγώ τις γουστάρω τις μπάσταρδες εποχές. Ειδικά το φθινόπωρο. Κανείς δεν ξέρει γιατί.

      Διαγραφή
  2. Είναι πολύ καλός και ιδιαίτερος στον τρόπο που περιγράφει καθημερινές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων. Αξίζει και το "Στο δικαστήριο του πατέρα μου", όπου αναφέρεται στην Πολωνία πριν τον πόλεμο, στην καθημερινή ζωή των Εβραίων, στη συμβίωσή τους με τους Χριστιανούς, αλλά και δίνει στοιχεία για τη ναζιστική λαίλαπα που σάρωσε τη χώρα του (και την Ευρώπη όλη βέβαια).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αφού όλοι εντυπωσιαστήκατε με τον Σίνγκερ θα μοιραστώ και εγώ μαζί σας την ίδια αίσθηση. Διάβασα την συλλογή διηγημάτων "Ο τελευταίος δαίμονας" από Νεφέλη και όπως φαντάζεστε, συγκλονίστηκα! Είναι απίθανος στον τρόπο που γράφει τα διηγήματά του, στη σχέση που αναπτύσσει (ελαφρώς ειρωνική) με τους Εβραίους, ειδικότερα τα "αμερικανικά" διηγήματα είναι το κάτι άλλο. Φοβάμαι ότι σε μεγαλύτερη φόρμα δε θα είναι τόσο καλός, τόσο εκρηκτικός, και γι' αυτό θα συνεχίσω (όπως άλλωστε είναι αναμενόμενο να γίνει με έναν τέτοιο συγγραφέα) πάλι με κάποια συλλογή διηγημάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μαραμπού μη φοβού,δοκίμασε και μυθιστόρημα.Ξεκίνα τον "Σκλάβο" πρώτα και μετά πιάσε και τον "Σατανά στο Γκόραυ".Ο "Σκλάβος" διαβάζεται πιο εύκολα γιατί έχει την δομή μιας απλής ερωτικής ιστορίας,έλα όμως που δεν είναι μόνο αυτό...

      Διαγραφή
    2. ουπς,Γκόραϋ,έφαγα τα διαλυτικά

      Διαγραφή
  4. Εγώ πάντως θα διάβαζα μυθιστόρημα ξανά. Αν αυτό δεν είναι το αριστούργημά του όπως λένε, τότε έχει να τραβήξει η ιστορία. Μου αρέσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή