2/2/16

Πώς πέρασες τη μέρα σου - (8 π.μ.) του Μαραμπού




 Ο Οδυσσέας του Τζέημς Τζους ξεκινάει θεαματικά με μία εξαιρετική διακωμώδηση της Θείας Λειτουργίας, φανερώνοντας από την αρχή την συγκρουσιακή σχέση με την Καθολική Εκκλησία, την οποία και θα εντείνει στην συνέχεια. Μια στιγμή. Ένα μικρό προβληματάκι με αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια. Αυτά τα εμπνευσμένα λόγια χρησιμοποιεί ο Μπακ Μάλλιγκαν, φοιτητής της ιατρικής, για να διακωμωδήσει την δυσκολία μετουσίωσης του άρτου και οίνου σε σώμα και αίμα του Χριστού κατά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας!

Ο Μπακ Μάλλιγκαν είναι υπαρκτό πρόσωπο, πρόκειται για τον Όλιβερ Γκόγκαρτι, άσπονδο φίλο του Τζόυς, έναν πνευματώδη και φιλόδοξο νέο με τον οποίο ο Τζόυς διατηρούσε φιλικές σχέσεις αν και δεν τον εκτιμούσε καλλιτεχνικά. Αυτό το παρασκήνιο είναι πολύ σημαντικό για να κατανοήσει καλύτερα ο αναγνώστης τι συμβαίνει στο πρώτο κεφάλαιο του Οδυσσέα – ένα κεφάλαιο φαινομενικά απλό που όμως κρύβει κάποιες ασάφειες. Το πρώτο σάστισμα που αντιμετωπίζει ο αναγνώστης είναι όταν διαβάζει για έναν πύργο που ζει ο Μπακ Μάλλιγκαν και ο Στέφανος Δαίδαλος, καθώς και ένας παράξενος Άγγλος με ιρλανδικές τάσεις, ο Χέινς. Ο πύργος Μαρτέλλο ονομάζεται έτσι από το ακρωτήρι Μαρτέλλο στην Κορσική, όπου οι Άγγλοι συνάντησαν μεγάλη δυσκολία να καταλάβουν έναν παρόμοιο πύργο. Τέτοιοι πύργοι χτίστηκαν σε σημεία-κλειδιά της ιρλανδικής ακτής για άμυνα στην περίπτωση που υπήρχε γαλλική εισβολή κατά τους Ναπολεόντειους πολέμους, μας πληροφορεί ο μεταφραστής αλλά και πάλι δεν μπορούμε να συλλάβουμε την σημασία που είχε αυτός ο πύργος για τον Τζόυς. Ο Τζόυς πράγματι έζησε για ένα διάστημα μέσα σ' αυτόν τον πύργο, παρέα με τον Γκόγκαρτι και τον Τρεντς (Χέινς). Ένα αναπάντεχο συμβάν όμως, που περιγράφεται μέσες άκρες και στον Οδυσσέα, τον αναγκάζει να φύγει.

 [...] Τη νύχτα της 14ης Σεπτεμβρίου ο Τρεντς άρχισε να φωνάζει στον ύπνο του νομίζοντας πως ένας μαύρος πάνθηρας ήταν έτοιμος να πηδήσει πάνω του. Χωρίς να έχει καλοξυπνήσει άρπαξε το περίστροφό του και πυροβόλησε κατά το τζάκι. Δίπλα στο τζάκι κοιμόταν ο Τζόυς. Αφού ξεμπέρδεψε με το θήραμά του, ο Τρεντς έπεσε ξανά να κοιμηθεί. Τον Τζόυς τον έπιασε ακατάσχετη τρεμούλα. Ο Γκόγκαρτι πήρε στα χέρια του το όπλο. Σε λίγο ο Τρεντς είδε καινούριο εφιάλτη και έκανε πάλι να πιάσει το όπλο του. «Άσ' το σε μένα», φώναξε ο Γκόγκαρτι και πυροβόλησε όχι βέβαια τον πάνθηρα αλλά κάτι τηγάνια που κρέμονταν πάνω από το κρεβάτι του Τζόυς και που γκρεμίστηκαν πάνω στον ξαπλωμένο ποιητή. Τρομοκρατημένος ο Τζόυς θεώρησε πως όλο αυτό το τουφεκίδι σήμαινε την αποπομπή του από τον πύργο. Χωρίς να πει λέξη ντύθηκε κι έφυγε μέσα στη μαύρη νύχτα, και έκανε όλο τον δρόμο μέχρι το Δουβλίνο με τα πόδια. 



Αυτή η αποπομπή από τον πύργο, μεγιστοποιήθηκε στο μυαλό του Τζόυς ο οποίος την μετέφρασε ως βαρύτατη προσβολή προς τον ίδιο και την τέχνη του και αποτέλεσε το έναυσμα για την έναρξη της μακροχρόνιας εξορίας του. Ένα ακόμα περιστατικό είχε συμβάλει αποφασιστικά. Ο Τζόυς είχε εκδώσει ένα ποίημα-μανιφέστο με τίτλο το “Ιερό λειτούργημα” μέσα στο οποίο τα έβαζε με το καλλιτεχνικό κατεστημένο της εποχής και τους ψευτολογοτεχνίζοντες συγγραφείς, συμπεριλαμβανoμένου και του Γκόγκαρτι. Ο Τζόυς πάντως είχε πάρει την απόφαση να αναγκάσει όλους τους φίλους του να κοιταχτούν στον καθρέφτη που ο ίδιος θα βαστούσε μπροστά τους. Σε ένα απόσπασμα του ποιήματος διαβάζουμε τα εξής:

 Κι έτσι μακριά στέκω και παρακολουθώ 
Το τσούρμο που σέρνεται, το παρδαλό. 
Τις ψυχές που απέχθεια νιώθουν τόση 
Για τη δική μου, που ο Ακινάτης έχει ατσαλώσει.
 Εκεί που αυτοί ζαρώσαν, σύρθηκαν, προσευχήθηκαν 
Ορθός, βαστάω τη μοίρα μου στα χέρια, ατρόμητος 
Άφιλος, μόνος, ασυντρόφευτος 
Σαν σκελετός αδιάφορος. 
Ακούνητος σαν τη βουνοκορφή υψώνω πέρα
 Αστραφτερά τα κέρατά μου στον αέρα
Κατά πώς είν' γραφτό ας συνεχίζουν
 Τους λογαριασμούς τους να ισοσκελίζουν. 
Κι αν ίσως μέχρι τον τάφο τους μοχθήσουν 
Το πνεύμα το δικό μου δεν θα κατακτήσουν 
Ούτε με την ψυχή μου η δική τους θα φιλιώσει 
Μέχρι η Μαχαμπχαράτα να τελειώσει. 
Κι αν απ' το σπιτικό τους μ' έδιωξαν σαν το σκυλί 
Το πνεύμα μου θε να τους διώξει ακόμα πιο πολύ. 

Ο Γκόγκαρτι λοιπόν κέρδισε την αθανασία μέσα από την σκιαγράφηση του χαρακτήρα του Μπακ Μάλλιγκαν (ενός εντυπωσιακού χαρακτήρα, κατά την γνώμη μου!), του κυνικού και χλευαστή φίλου του Στέφανου. Στο κεφάλαιο “Τηλέμαχος” μας γνωστοποιείται αυτή η ιδιότυπη σχέση και με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, αμέσως βλέπουμε αυτή την σχέση υπό άλλο πρίσμα. Στο ίδιο κεφάλαιο, ο Μάλλιγκαν χλευάζει την στάση του Στέφανου να μην εκπληρώσει την τελευταία επιθυμία της μητέρας του – αυτό ήταν ισχυρή ενοχή για τον Τζόυς, ο οποίος έχοντας αποκηρύξει την Καθολική Εκκλησία για χάρη της τέχνης του, αρνήθηκε σθενάρα να εκπληρώσει την επιθυμία της ετοιμοθάνατης μητέρας του που τον εκλιπαρούσε επίμονα να προσευχηθεί για την ψυχή της. Μέσα από κάθε είδους αντιστάσεις χαλυβδώνεται η ψυχή του καλλιτέχνη και αρχίζει να αποκτάει σταθερό “σώμα” κάτι που θα φανεί ευκρινέστερα και σε επόμενα κεφάλαια. Σε αυτό το πρώτο κεφάλαιο, ο ψυχισμός του Στέφανου μένει ανενεργός, κυρίως παραδίδεται στους χλευασμούς του Μάλλιγκαν χωρίς να προβάλλει ιδιαίτερη αντίσταση.


 Παράτα τους όλους, για κάτι άλλο αξίζουν. Γιατί δεν παίζεις μαζί τους όπως κάνω εγώ; Στο διάβολο όλοι τους. Ας βγούμε απ' τον ύπνο. 

Ωστόσο, ο Στέφανος παρά την ισχνή συμμετοχή του στο πρώτο κεφάλαιο, δίνει ξεκάθαρα το στίγμα που θα ακολουθήσει στην πορεία, μέσα από δύο καίριες φράσεις. Όταν οι τρεις συγκάτοικοι παίρνουν πρωινό εμφανίζεται μία Ιρλανδή γριά που τους φέρνει φρέσκο γάλα. Με αφορμή τις συζητήσεις γύρω από το γάλα και την γριά, ο Στέφανος κάποια στιγμή σκέφτεται, το μετάξι των αγελάδων και η φτωχή γριά γυναίκα, ονόματα που της δόθηκαν σε παλιούς χρόνους (Το μετάξι των αγελάδων και φτωχή γριά γυναίκα, είναι δύο παραδοσιακά επίθετα για την Ιρλανδία, σύμφωνα με τον μεταφραστή). Λίγο παρακάτω, όταν ο Χέινς (Άγγλος) δείχνει τον ενθουσιασμό του για αυτά που λέει ο Στέφανος και προσφέρεται να τα καταγράψει, πέφτει θύμα της ειρωνείας του και όταν επεμβαίνει ο Μπακ Μάλλιγκαν ακολουθεί ο παρακάτω διαφωτιστικός διάλογος: 

- Εντάξει; είπε ο Στέφανος. Το ζήτημα είναι να βρούμε χρήματα. Από ποιον; Από τη γαλατού ή απ' αυτόν; Παίζεται νομίζω. 
- Προσπαθώ να τον κάνω να αισθάνεται περήφανος που σε γνώρισε, είπε ο Μπακ Μάλλιγκαν, κι εσύ χώνεσαι με τη βρομοπονηρόφατσά σου και τα θλιβερά ιησουίτικα σκαμπανεβάσματά σου.

Και ο Στέφανος απαντά, μετακυλώντας στα παραπάνω πρόσωπα ολόκληρο το έθνος τους!

 -Δεν βλέπω φως, είπε ο Στέφανος, ούτε απ' αυτήν ούτε απ' αυτόν. 

Αργότερα, όταν ακολουθεί μία εξαιρετική συζήτηση του Στέφανου με τον Χέινς, ο Στέφανος παραδέχεται με πλήρη συνειδητότητα, 

- Είμαι υπηρέτης δύο κυρίων, είπε ο Στέφανος, ενός Άγγλου και ενός Ιταλού. 
- Ιταλού; είπε ο Χέινς. (...) 
- Τη Βρετανική Αυτοκρατορία, απάντησε ο Στέφανος κοκκινίζοντας, και την Αγία Ρωμαϊκή και Αποστολική Εκκλησία.



 Το κεφάλαιο “Τηλέμαχος” είναι μια εξαίσια εισαγωγή στα θέματα που θα απασχολησουν τον Τζόυς στη συνέχεια, αλλά επιπλέον είναι και μια υπενθύμιση σε όλα εκείνα που τον απασχόλησαν στο παρελθόν – όποιος έχει διαβάσει το Πορτραίτο του Καλλιτέχνη έχει σχηματίσει ήδη μια σαφή εικόνα. Η γλώσσα του Τζόυς σε αυτό το πρώτο κεφάλαιο του Οδυσσέα είναι αρκετά απλή, με εκτεταμένη χρήση των διαλόγων, χωρίς όμως να λείπουν οι εντυπωσιακές μεταφορές του λόγου που θα πληθύνουν με γεωμετρική πρόοδο στη συνέχεια, αλλά ούτε και οι πρώτες ενδείξεις εσωτερικού μονολόγου που προϊδεάζουν και εκγυμνάζουν το μυαλό του αναγνώστη για το επερχόμενο burnout.


                                                                                        Μαραμπού




12 σχόλια:

  1. Θέλω να πιστεύω πως η ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος δεν υπήρξε τυχαία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όχι ακριβώς τυχαία αλλά ούτε και αυστηρά προγραμματισμένη! Αν τα γενέθλια "καθυστερούσαν" 3-4 μέρες, η ανάρτηση θα ανέβαινε ούτως η άλλως!

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος1/3/16, 12:13 μ.μ.

    Καλημέρα! Παρέλαβα την έκδοση του Κάκτου και τελείωσα το 1ο κεφάλαιο. Η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι σίγουρα αυτή η έκδοση είναι πιο ευκολοδιάβαστη κυρίως λόγω υποσημειώσεων που στην έκδοση του Κέδρου έπρεπε να ψάχνω στο internet.
    Δεν έχω άποψη ακόμη ποια μετάφραση είναι η καλύτερη αλλά τείνω να συμφωνήσω μαζί σου ότι ο Ανευλαβής μεταφράζει κυρίως θέλοντας να αποδώσει το ύφος ενώ ο Καψάσκης πιο κυριολεκτικά. π.χ. εκεί που λέει "it' s a toss up" το κυριολεκτικό είναι κορώνα γράμματα το οποίο και μεταφράζει ο Καψάσκης ενώ στην έκδοση του Κάκτου το μεταφράζει "παίζεται νομίζω" Βέβαια σε πολλά άλλα σημεία όπως είπες και συ για να πιάσουμε κάποια νοήματα του βιβλίου, πρέπει να είμαστε τουλάχιστον Ιρλανδοί!
    Σ'ευχαριστώ πολύ για την υπόδειξη. Τώρα νομίζω πως πραγματικά έχω ελπίδες κάποια στιγμή να τελειώσω τον Οδυσσέα. :)
    Φαίη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος1/3/16, 1:26 μ.μ.

    P.S. Στην αρχή του βιβλίου έχει ένα σχεδιάγραμμα με πληροφορίες για κάθε κεφάλαιο. Στο πρώτο δίνει χρώμα λευκό και χρυσό ενώ εμένα μου φαίνεται ξεκάθαρα πράσινο. Τι δεν έπιασα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλησπέρα Φαίη!

    Συγγνώμη για την αργοπορία, τώρα είδα τα σχόλιά σου. Τι κάποια στιγμή, σε 2 μήνες θα τον τελειώσεις αν δεν περισπαστείς από άλλα αναγνώσματα. Ήδη για τα πρώτα 11 κεφάλαια ξέρεις τι παίζει, οπότε θα κυλάει πιο γρήγορα η ανάγνωση, δινοντάς σου τον χρόνο να εστιάζεις (και με την βοήθεια των σημειώσεων) σε πράγματα που σου είχαν ξεφύγει την πρώτη φορά.

    Ναι ο Ανευλαβής καταλαβαίνει και αποδίδει καλύτερα το ύφος του Τζόυς, κάτι που θα φανεί σε επόμενα πιο απαιτητικά κεφάλαια όπου ο Καψάσκης χανόταν εντελώς!

    Οι πληροφορίες του σχεδιαγράμματος αφορούσαν τον ίδιο τον Τζόυς και δεν ήθελε να υπαρχουν στην τελική έκδοση. Στην αρχή τις συμβουλευόμουν και εγώ (κυρίως γιατί φοβόμουν ότι θα χαθώ χωρίς αυτές, ένας παράλογος φόβος που νιώθει κάθε νέος αναγνώστης του Οδυσσέα) και προσπαθούσα να διακρίνω αυτά που σημείωνε. Τώρα πια δεν το κάνω, αν και κάπου κάπου κρυφοκοιτάω για επαλήθευση των όσων διάβασα. Να σου πω την αλήθεια, δεν θυμάμαι ποιο χρώμα επικρατεί στο πρώτο κεφάλαιο, σίγουρα όμως θα υπάρχει μια μικροένδειξη που να δικαιολογεί το "λευκό/χρυσό" που επέλεξε ο Τζους. Γνώμη μου είναι να μην κολλάς σε αυτές τις λεπτομέρειες. Δεν είσαι στο μυαλό του Τζους, και αυτές οι πληροφορίες ήταν στο μυαλό του Τζόυς σε μια μορφή που δεν επιθυμούσε να κοινοποιηθούν στους αναγνώστες του! Μην ζοριζόμαστε λοιπόν παραπάνω από όσο χρειάζεται :-)

    Η έκδοση πώς σου φάνηκε; Δεν είναι καλύτερη;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος9/3/16, 1:39 μ.μ.

    Καλημέρα,
    Συγγνώμη και για τη δική μου αργοπορία. Ναι μου φαίνεται σαφώς καλύτερη και πιο ευκολοδιάβαστη. Ήδη είμαι στο 5ο κεφάλαιο και αν και πάντα βρίσκεται κάποιο ανάγνωσμα να μου κλέψει την προσοχή έχω δώσει στον εαυτό μου περιθώριο ένα τρίμηνο :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Με θερμές ευχαριστίες στον Μαραμπού για την θαυμάσια ανάλυση του Οδυσσέα και για τα θερμά του λόγια για τη μετάφρασή μου.Ελ.Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ελευθέριος Ανευλαβής8/9/16, 10:05 μ.μ.

    Ελευθέριος Ανευλαβής
    ΤΖΕΗΜΣ ΤΖΟΥΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ ΚΑΚΤΟΣ 2014
    ΔΙΑΦΟΡΕΣ από τη μετάφραση του Σωκράτη Καψάσκη
    Σημειώστε ότι δεν πρόκειται περί κριτικής στην βραβευμένη άλλωστε μετάφραση του Καψάσκη. Περί διαπιστώσεων πρόκειται που προκύπτουν από τη σύγκριση των δύο μεταφράσεων. Ο κρινόμενος είμαι εγώ, αγνοηθείς παντελώς, από τους επαγγελματίες «Ullyssολόγους.» Ο «αντικριτικός» Πάρις Τακόπουλος, με τίμησε με άρθρο του: «Ο Ulysses του James Joyce και ο Οδυσσέας του Ελευθερίου Ανευλαβή» (περιοδικό Ηλιαία. Επιθεώρηση αδέσμευτης κριτικής, τχ. 90, Σεπτέμβριος 2014, σελ. 44-45).
    Ιδού, οι διαφορές:
    1) ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: 4.014 υποσέλιδες υποσημειώσεις και σχόλια, όπου επεξηγούνται οι σύνθετες λέξεις και παρατίθενται ιστορικές και άλλες αναφορές.

    2) ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: Μετάφραση όλων των ξενόγλωσσων φράσεων, οι οποίες στη μετάφραση του Καψάσκη παραμένουν αμετάφραστες. Στην αντίστοιχη σελίδα παραθέτω την ξενόγλωσση φράσση και σε υποσέλιδη υποσημέιωση την μετάφρασή της. Τρία παραδείγματα:
    2.1. ΚΑΨΑΣΚΗΣ: σελ. 25 «introibo ad altare Dei» (αμετάφραστο). ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: σελ. 5 «introibo...", υποσημείωση 5 «θα ανέλθω εις τον βωμόν του Θεού».
    2.2. ΚΑΨΑΣΚΗΣ: σελ. 398 «Deus, cuius verbo sanctificantur omnia, benedictionem tuan effunde super creaturas istas: et proesta ut quisquis secundum legem et voluntatem Tuan cum gratiarum actione usus fuerit per incocasionem sanctissimi nominis Tui corporis sanitatem et animae tutelam Te auctore percipiat per Christum Dominum nostrum.» (αμετάφραστο)
    ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: σελ. 537 «Deus, cuius...» Μετάφραση υποσημείωση 217: «λατιν.: Ο Θεός, δια του λόγου του οποίου τα πάντα ηγιάσθησαν, πέμψον την ευλογίαν Σου επί τούτων των δημιουργημάτων. Δώσε εις όποιον, ευχαριστών σε, τα χρησιμοποιεί συμφώνως προς των νόμον Σου και το θέλημά Σου επικαλούμενος το Άγιον όνομά σου να δεχθεί δια της βοηθείας Σου υγείαν σώματος και προστασίαν ψυχής δια του Κυρίου ημών Χριστού.»
    2.3. ΚΑΨΑΣΚΗΣ: σελ. 453 «parce que M. Leo Txil nous a dit que qui l’ avait mise dans cette fichue position c’ etait le sacre pigeon, ventre de Dieu! Entweder» (αμετάφραστο)
    ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: σελ. 608 «parce que ...", υποσημ.33:«γαλλ. διότι, ο κ. Λεό Ταξίλ μας είπε ότι εκείνη η οποία την έθεσεν εις αυτήν την οικτράν κατάστασιν ήτο η σεπτή περιστερά, τα σπλάχνα του θεού!»

    3) Διαφορετική απόδοση ορισμένων ετεροσυνθέτων λέξεων.
    Παράδειγμα: contransmagnificandjewbangtantiality (Ulysses,σελ.32,αράδα 17)
    ΚΑΨΑΣΚΗΣ: σελ. 62 «εναντιαυπεροχηκαιεβραϊκητυμπανικότητα».
    ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: σελ. 63 «ομομεταμεγαλειοκαιεβραιοχτυποουσιωση» υποσέλιδη υποσημείωση,15: «Το σύνθετο περιέχει τη λέξη ομοούσιος (consumbstantiality)που ο Άρειος ηρνείτο,καιεκπόρευση (transubstasiality) του Αγίου Πνεύματος από τον Υιό και τον Πατέρα, που υποστήριζε ο Άρειος. Το μεγαλυνάριο (Magnific) της Θεοτόκου Λουκάς α΄46-55: «και είπε Μαριάμ. Μεγαλύνει…» Ο Εβραίος (jew) υπενθυμίζει ότι ο Ιησούς ήταν Εβραίος θανατωθείς από Εβραίους. Το χτύπημα (bang) υποδηλώνει την αμφιλεγόμενη προέλευση του Χριστιανισμού και το χτύπημα του Αρείου.»

    4) Παράθεση των ελληνικών τίτλων των κεφαλαίων: 1.Τηλέμαχος, 2.Νέστωρ, 3. Πρωτεύς, 4.Καλυψώ, 5.Λωτοφάγοι, 6.Άδης, 7.Αίολος, 8.Λαιστρυγόνες, 9.Σκύλλα και Χάρυβδις, 10.Πλαγκταί Πέτραι, 11.Σειρήνες, 12.Κύκλωπες, 13.Ναυσικά, 14.Βόδια του Ήλιου, 15.Κίρκη,16.Εύμαιος, 17.Ιθάκη,18. Πηνελόπη.
    ΚΑΨΑΣΚΗΣ: Τους παραλείπει, ακολουθώντας την τελική έκδοση, στην οποία, όντως, είχαν απαλειφθεί.
    ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: Παραθέτω τους τίτλους των Κεφαλαίων, ακολουθώντας το «σχήμα» του Τζόυς, (Stuart Gilbert. James Joyce's Ulysses. A Study. Vintage Books 1955, σελ. 30)

    5) Απόδοση του ονόματος του συμπρωταγωνιστή του κ. Μπλουμ:
    ΚΑΨΑΣΚΗΣ: Στήβεν Ντένταλους.
    ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ: Στέφανος Δαίδαλος. Καθαρά ελληνικά ονόματα, από τον Ελληνολάτρη Τζόυς. Στην πρώτη έκδοση του Ulysses, το εξώφυλλο έχει, κατ’ απαίτηση του Τζόυς, τα χρώματα της ελληνικής σημαίας. Και το ίδιο είχε απαιτήσει για όλες τις επόμενες εκδόσεις του Ulysses. Απαίτηση την οποία σεβάστηκε ο Οδυσσέας Χατζόπουλος (ΚΑΚΤΟΣ) στο εξώφυλλο της μετάφρασης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Οφείλω θερμές ευχαριστίες στον κ. Οδυσσέα Μουζίλη, ο οποίος ως «Μαραμπού», σχολιάζει και αναλύει κεφάλαια του Ulysses, στο diavazontas.blogspot.com/ της Κατερίνας Μαλακατέ, με εξαιρετική εμβρίθεια και γνώση του τζοϋσικού έργου, διανθισμένα με σχετικά σκίτσα και φωτογραφίες, και παράθεση σχετικών αποσπασμάτων από τη δική μου μετάφραση: Οδυσσέας.
    Πιστεύω ότι ο κύριος Μουζίλης είναι από τους ελάχιστους, που έχουν διαβάσει ολόκληρη τη μετάφραση μου, όπως προκύπτει από την παράθεση επιλεγμένων αποσπασμάτων από αυτήν, στον σχολιασμό του, και θα έλεγα ότι κατέχει το έργο του Τζόυς ως πραγματικός τζοϋσολογος, εάν η λέξη δεν είχε καταντήσει κακόφημη, από τους «φήμη μεν πολλούς έργω δε πάγχυ βαιούς (ελάχιστους)», τζοϋσολογούντες.

    Ευχαριστώ θερμά την κυρία Κατερίνα Μαλακατέ, «συγγραφέα, βιβλιομπλόγκερ, ραδιοφωνική παραγωγό, βιβλιοπώλισσα, φαρμακοποιό και μάνα (ρέιβερ)», και την συγχαίρω για το εξαιρετικό diavazontas.blogspot.com, που δημιούργησε. Εύγε Κατερίνα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κύριε Ανευλαβή, ευχαριστώ και πάλι για τα θερμά σας λόγια. Είναι ιδιαιτέρως τιμητικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ. Και για την εξαιρετική μετάφραση, βεβαίως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή