Ξεκίνησα την 7η λειτουργία της γλώσσας με την καλύτερη διάθεση. Το προηγούμενο βιβλίο του Λοράν Μπινέ που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, το HHhH, το αγάπησα πολύ, πρόκειται για ένα νέο είδος ιστορικού μυθιστορήματος. Στο HHhH, ο συγγραφέας, αν και μας κάνει συνέχεια σαφές πως γράφει μυθιστόρημα, ενδιαφέρεται πολύ για την ακρίβεια των ιστορικών στοιχείων. Εδώ, στην έβδομη λειτουργία, παρόλο που ξεκινά από ένα πραγματικό γεγονός και μιλά για υπαρκτούς ανθρώπους, αφήνει τη φαντασία του πραγματικά να οργιάσει.
Το βιβλίο ξεκινά με τον θάνατο του Ρολάν Μπαρτ σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, την ώρα που ο σημειολόγος και κριτικός αναλογίζεται αν ήρθε πια η ώρα να γράψει το σπουδαίο μυθιστόρημα που θεωρούν όλοι πως χρωστάει στον εαυτό του. Όμως, αντίθετα με ο,τι πραγματικά συνέβη, η αστυνομία υποψιάζεται πως ο Μπαρτ δολοφονήθηκε, κι έτσι ένας επιθεωρητής ξεκινά να ερευνά την υπόθεση και μπλέκει με τους σημειολόγους. Σύντομα καταλαβαίνει πως από μόνος του δεν θα καταλάβει λέξη από ο,τι λένε και στρατολογεί έναν νεαρό Πανεπιστημιακό να τον βοηθήσει.
Το κείμενο αρχίζει εξαιρετικά, με πολύ μεγάλες δόσεις χιούμορ για τη διανόηση της Γαλλικής Σχολής του '80- είναι επική ας πούμε η κατάθεση του Φουκώ για το θέμα μέσα σε ένα τούρκικο λουτρό κι ενώ ένας νεαρός τον «περιποιείται». Πολύ γνωστές φιγούρες περνούν από τις σελίδες του μυθιστορήματος, ο Φουκώ, ο Ντελέζ, ο Έκο, ο Αλτουσέρ, ο Λακάν, ο Σολέρς, ο Μιτεράν, ο ντε Εστέν, και πολλοί πολλοί άλλοι, όλοι όσοι συμμετείχαν έστω με κάποιο τρόπο στην κουλτούρα της Παρισινής σκηνής της εποχής.
Από ένα σημείο και μετά όμως, ο Μπινέ χάνει τη μπάλα. Ξεκινά ένα συνωμοσιολογικό ταξίδι που μοιάζει πιο πολύ με Νταν Μπράουν – τον οποίο πιθανώς προσπαθεί να σατιρίσει. Πάντως το βιβλίο γίνεται αργό και χάνει τη σπιρτάδα του, τόσο που φαίνεται αγγαρεία να το συνεχίσει κανείς. Η, ομολογουμένως μεγάλη, ευφυΐα του συγγραφέα φαίνεται στις στιγμές διαύγειας, στις συζητήσεις μεταξύ των σημειολόγων, των πολιτικών στην προσωπικότητα του επιθεωρητή της αστυνομίας. Όμως εμμονή του με τις σεξουαλικές σκηνές, με αποκορύφωμα αυτό που βάζει να συμβαίνει στον Σολέρς, με κούρασαν. Η τελική μου αίσθηση είναι ανάμικτη, είχε πλάκα όσο κράτησε η έκπληξη, κι έπειτα σαν να ξέπεσε σε φτηνούς εντυπωσιασμούς.
Η αλήθεια είναι πως θα συνεχίσω να διαβάζω τα μυθιστορήματα του Λοράν Μπινέ, έχει έναν τρόπο το παλιό να το ανανεώνει, το πραγματικό να το κάνει φανταστικό, το μυθιστόρημα να το μετουσιώνει σε μαρτυρία, τη μαρτυρία σε μύθο. Κι αυτό έχει μεγάλο λογοτεχνικό ενδιαφέρον. Αν μη τι άλλο, με την 7η λειτουργία, με έβαλε στα αίματα να ασχοληθώ ξανά με κείμενα που είχα σχεδόν ξεχάσει την ύπαρξή τους στη βιβλιοθήκη μου.
Κατερίνα Μαλακατέ
«Η έβδομη λειτουργία της γλώσσας», Λοράν Μπινέ, μετ. Γιώργος Ξενάριος, εκδ. Opera, 2018, σελ. 513
Υ.Γ. 42 Φαντάζομαι πως το βιβλίο έτσι όπως μπλέκει το φανταστικό με το πραγματικό θα είναι ένας πραγματικός μεταφραστικός εφιάλτης. Πάντως η μετάφραση μου φάνηκε εξαιρετική.
