30/4/13

"Περί ηρώων και τάφων", Ernesto Sabato




Είναι σπάνιες οι φορές που γράφοντας για ένα βιβλίο δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Το «Περί Ηρώων και τάφων» είναι μια κορυφαία στιγμή της παγκόσμιας λογοτεχνίας που σε βάζει σε ένα παράλληλο, κατακερματισμένο σύμπαν από το οποίο είναι δύσκολο να βγεις αλώβητος και να μπορέσεις τελικά να μιλήσεις για αυτό με σιγουριά.

Κεντρικός ήρωας (;) ο νεαρός Μαρτίν, ένα δεκαοκτάχρονο αγόρι που μια μέρα σε ένα πάρκο γνωρίζει την Αλεξάνδρα, ένα κορίτσι ένα χρόνο μικρότερό του, αλλά πολύ διαφορετικό. Η νεαρή μπαίνει και βγαίνει στη ζωή του Μαρτίν κατά το δοκούν, κάποτε του δηλώνει ευθαρσώς ότι τον αγαπάει και τον χρειάζεται, άλλοτε τον αφήνει για μέρες σε κατάσταση πανικού. Η Αλεξάνδρα είναι μια ιδιότυπη ηρωίδα, φέρει θαρρείς πάνω της τις αμαρτίες όλης της οικογένειας αλλά ταυτόχρονα είναι ένα πρόσωπο καθαρό και άφθαρτο. Προέρχεται από μια ένδοξη φαμίλια- ο παππούς της ήταν σημαίνον πρόσωπο της επανάστασης- ξεπεσμένης πια, γεμάτη τρελούς, θανάτους και κεφάλια μέσα σε καπελιέρες. Δε θέλει να της μιλούν για τον Φερνάντο και τους τυφλούς.

Αφηγητής ενίοτε, πρωταγωνιστής κάποτε, και τελικά πιο νηφάλιος από όλους ο σαρανταπεντάρης Μπρούνο, ερωτευμένος αρχικά με την Χεορχίνα, τη μαμά της Αλεξάνδρας, και μετά με το κορίτσι,  συμπαρίσταται στον μικρό Μαρτίν στις πίκρες που περνά με την κοπέλα. Ταυτόχρονα ξέρει πολλά, που επιλέγει αν και πότε θα πει. Και τέλος ο Φερνάντο, που γράφει λίγο πριν πεθάνει μια Πραγματεία για τους τυφλούς, την πιο επικίνδυνη Σέκτα στον κόσμο. Αντιπροσωπεύει μια ράτσα ανθρώπων αλλόκοτη και εν πολλοίς παρανοϊκή. Χάνεται μέσα στη συνομωσιολογία και  το πάθος του για την φαυλότητα των τυφλών, αλλά ταυτόχρονα είναι γοητευτικός όπως κάθε παράφρων.

Οι ήρωες δένονται με ένα λεπτό σκοινί ανάμεσα στην ειρωνία και την απόγνωση, το κακό στις πιο άφθαρτες μορφές του κι έπειτα την καθημερινότητα, ως αντίποδα της τρέλας. Έχουν ο καθένας μέσα στον μικρόκοσμο του εγκαθιδρύσει μια δικτατορία του έξω κόσμου που τους καθορίζει, αλλά δεν μπορεί να τους λυτρώσει από την εσωτερική φωτιά. Δεν μαθαίνουμε ποτέ τίποτα για αυτούς, κι όμως ταυτόχρονα ξέρουμε τα πάντα.

Διαβάζοντας σκόρπια κομμάτια από δω κι από κει για τον  Ερνέστο Σάμπατο και τις προσωπικές του εμμονές με τους τυφλούς, το τοπίο για το «Περί Ηρώων και Τάφων» θόλωσε αντί να διευκρινιστεί. Ξέρω πάντως πως είναι ένα μυθιστόρημα που θα δουλέψει ύπουλα μέσα μου τα επόμενα χρόνια και θα χρειαστεί να ξαναδιαβαστεί.

«Περί Ηρώων και τάφων», Ερνέστο Σάμπατο, μετ. Μανώλης Παπαδολαμπάκης, εκδ. Εξάντας, 1986, σελ.614


Υ.Γ. Το "Περί Ηρώων και τάφων" αποτελεί το δεύτερο κομμάτι μιας άτυπης τριλογίας που ξεκινά με το "Τούνελ" και ολοκληρώνεται με το "Αβαδδών ο εξολοθρευτής". Παρ' όλο που το "Τούνελ" το έχω διαβάσει πολύ παλιά, δεν είχα καμία δυσκολία να παρακολουθήσω τη ροή της ιστορίας ή να θυμηθώ σημαντικά πράγματα.



10 σχόλια:

  1. Απ' ό,τι βλέπω έχεις βαλθεί να διαβάσεις όλα τα αριστουργήματα στη σειρά. Πρόσεχε, υπάρχει ένας άτυπος κανόνας που λέει ένα προς δέκα... αλλιώς κινδυνεύεις να χάσεις την αίσθηση του μέτρου!
    Αφού πήγες κατά κει μεριά... θα σου πρότεινα για επόμενο σπουδαίο έργο, το Paradiso του Λίμα, εκδ. Ίνδικτος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δίκιο Ναυτίλε, η αλήθεια είναι πως παρασύρθηκα και έφτασα στα όρια μου. Τα επόμενα που διαβάζω τώρα είναι όλα "άλλου τύπου". Δεν ήξερα τον κανόνα της δεκάτης, αλλά μου φαίνεται σοφός.

      Διαγραφή
    2. Διαβάζοντας την ανάρτηση είχα την πρόθεση να προτείνω το Paradiso,αλλά με πρόλαβες Ναυτίλε! Υπέροχο βιβλίο, εξαίσια τριλογία, μεγάλος συγγραφέας!

      Διαγραφή
    3. Έτσι με 3 κουβέντες. Με ψήσατε για τον Λίμα. Λες και θέλω και πολύ.

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος30/4/13, 1:16 μ.μ.

    Κατερίνα λίγα γράφεις για το βιβλίο, θέλω κι άλλα.
    Το Τούνελ είναι για μένα κορυφαίο κι αγαπημένο.
    Πώς συνδέεται με το περί ηρώων; #έρωτας-εμμονή-πάθος-εκδίκηση/κορύφωση/λύση ;

    Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όλα αυτά μαζί και τίποτα. Τίποτα δε λύνεται, όλα προχωράνε ένα βήμα παραπέρα και πιο σκοτεινά.

      Διαγραφή
  3. Χαίρομαι που σου άρεσε τελικά! Είναι αδιαμφισβήτητα από τα βιβλία που σε ακολουθούν μετά για μια ζωή...που γίνονται μέτρο σύγκρισης...και που σε σημαδεύουν όχι τόσο με την πλοκή τους, όσο με τα συναισθήματα που σου έβγαλαν στην επιφάνεια όσο διαβάζεις καθώς και αυτό το feeling ότι σε περιβάλει κάτι σκοτεινό και μυστικιστικά ακατανόητο. Άντε, και τώρα που είναι φρέσκο ακόμα, να πάρει σειρά και ο Αβαδδών παρακαλώ!
    Spoiler Alert: αν το τοπίο "θόλωσε διαβάζοντας σκόρπια κομμάτια από δω κι από κει για τον Ερνέστο Σάμπατο και τις προσωπικές του εμμονές", διαβάζοντας τον Αβαδδών θα σε κυκλώσει ομίχλη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ωχ, αυτό ακούγεται απειλητικό.
      Ε, ναι δεν πρέπει να αφήσω πάλι να μεσολαβήσουν δέκα χρόνια, όπως από τότε που διάβασα το Τούνελ...

      Διαγραφή
  4. ενδιαφέρον φαίνεται το βιβλίο - από πλοκή φυσικά δεν φαίνεται να πετάει - αλλά ποτέ δεν ξέρεις:)

    θα κοιτάξω να το διαβάσω και μακάρι να ανταποκριθεί στον χαρακτηρισμό 'μια από τις κορυφαίες στιγμή της παγκόσμιας λογοτεχνίας':)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δεν χρειάζεται να πετάει από πλοκή. Έχει άλλα χαρίσματα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή