16/12/20

"Η Τελευταία σκάλα του Τραμπ Στήμερ", Álvaro Mutis




Ο Άλβαρο Μούτις αποδεικνύει με την «Τελευταία σκάλα του Τραμπ Στήμερ» πως μπορεί να φτιαχτεί λογοτεχνία που να σε συγκινήσει βαθιά με πολύ απλά υλικά: δυο αγνώστους περιπλανώμενους, ένα καράβι, μια πανέμορφη γυναίκα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έλεγε για αυτόν πως είναι ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του καιρού μας.

Ο αφηγητής στη νουβέλα πρώτο βλέπει το καράβι, ένα ταλαίπωρο τραμπ στήμερ, στην εσχατιά του κόσμου, κάπου στην Αρκτική. Το αγαπά με την πρώτη ματιά, είναι καταταλαιπωρημένο αλλά περήφανο. Κι έπειτα από μια περίεργη στροφή της μοίρας, θα δει το καράβι ξανά και ξανά στα ταξίδια του ανά την Υφήλιο, και θα το αναγνωρίσει, σαν να είναι δυο παλιόφιλοι. Πάνω σε έναν ρυμουλκό κάπου στην Καραϊβική, θα γνωρίσει τον καπετάνιο του καραβιού. Και θα μάθει την ιστορία του, μαζί με την ιστορία ενός έρωτα εκτός του κόσμου τούτου. 

Δεν είναι τόσο αυτά που λέγονται, όσο αυτά που δεν λέγονται, που κάνουν το βιβλίο να μένει στη μνήμη. Είναι η μαγεία της ζωής και το συμπτώσεων, το καραβοτσάκισμα, η αλητεία του ταξιδιού και του έρωτα. Ο έρωτας του καπετάνιου είναι θνησιγενής, έχει ημερομηνία λήξεως και το ξέρουν όλοι, κι ο ίδιος. Όμως τον ζει, όπως και τη ζωή του πάνω στο γέρικο σκαρί του "Αλκυών" μέχρι την τελευταία στιγμή. Και μετά απλά επιζεί, έχοντας χάσει τα δύο σπουδαιότερα πράγματα που υπήρχαν στη ζωή. Αλλά χωρίς να τα έχει χάσει, γιατί αφέθηκε και τα έζησε. 

Μοιάζει λίγο σαν μαγικό παραμύθι η ιστορία, χωρίς κακούς και δράκους, και χωρίς ηθικό δίδαγμα. Έχει όμως αυτή την αχλή και την ομίχλη των μύθων, τίποτα δεν εξηγείται, κι ας εξηγούνται τελικα όλα. Ο Μούτις δεν έχει ανάγκη να ενώσει όλες τις κλωστές της ιστορίας, μόνο τις σημαντικές. Δεν μαθαίνουμε τίποτα για τον περιπλανώμενο αφηγητή, τίποτα για τον καπετάνιο και τη γυναίκα που ερωτεύτηκε πριν και μετά τον έρωτα, ούτε για την ιστορία του γέρικου καραβιού. Σημασία έχει μόνο αυτή η ιστορία. Αυτή είναι η γοητεία του βιβλίου. Αυτό είναι και το σπουδαίο στοίχημα που κερδίζει ο συγγραφέας με τον αναγνώστη. Για αυτό το Τραμ Στήμερ "Αλκυών", ένα καράβι τσακισμένο, που γυρνά με φορτίο όλο τον κόσμο, άβαφο, παλιό, με μούχλα στα παράθυρά του, μπαίνει στο μυαλό σου και δεν βγαίνει.


                         
                            Κατερίνα Μαλακατέ





"Η τελευταία σκάλα του Τραμπ Στήμερ", Álvaro Mutis, μετ. Μανώλης Παπαδολαμπάκης, εκδ. Άγρα, 1998, σ. 146

4 σχόλια:

  1. Ανώνυμος20/12/20, 1:29 μ.μ.

    Πολύ ωραία κριτική για ένα υπέροχο βιβλίο.

    Πέτρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΤΕΛΕΙΟ! Πως θα βρουμε και αλλο παρομοιο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το διάβασα χθες. Δεν με ενθουσίασε, ούτε σαν ιστορία, ούτε σαν γραφή. Το αν κρύβει κάποια νοήματα πάλι, μ αφήνει αδιάφορο μιας και δεν τα κατάλαβα επ ακριβώς και δεν μου τα υπέδειξε κάποιος. Αυτά και από εμένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή