Ξεκίνησα να διαβάζω τον Μαιτρ της Δευτέρας Παρουσίας εντελώς ανυποψίαστη για τους καυγάδες που έχει προκαλέσει το βιβλίο – αλλά και ο συγγραφέας του- στους λογοτεχνικούς κύκλους κατά καιρούς. Κι αυτό ήταν ευχής έργο, γιατί το ευχαριστήθηκα, το απόλαυσα, χάθηκα στις σελίδες του, περίμενα με αγωνία τι θα συμβεί παρακάτω, δεν ψείρισα καμία φράση του· αφέθηκα. Είναι σημαντικό να μπαίνει ο αναγνώστης ελεύθερος από το βάρος της άποψης των άλλων στα κείμενα.
Ο Λέο Πέρουτς στον Μαιτρ- που δημοσιεύτηκε ειρήσθω εν παρόδω το 1923- στήνει μια εκπληκτική ιστορία αγωνίας, που συνεχώς την υποσκάπτει και την υποβιβάζει, χωρίς όμως ποτέ να την αγνοεί. Ενώ το μυθιστόρημα σε πρώτο επίπεδο είναι ένα κλασικό αστυνομικό τύπου Αγκάθα Κρίστυ, είναι σαφές όσο προχωρούν οι σελίδες πως το "ποιος το έκανε" διόλου δεν θα έπρεπε να ανησυχεί τον αναγνώστη. Άλλα είναι τα σημαντικά. Και στο τέλος είναι ακόμα σαφέστερο, πως αυτό θα έπρεπε συνέχεια να μας απασχολεί· το "ποιος το έκανε".
Το μυθιστόρημα ξεκινά μια νύχτα στο σπίτι του ηθοποιού Ευγένιου Μπίσοπ. Ο Ευγένιος, η γυναίκα του Ντίνα, ο αδελφός της Φέλιξ, ο γιατρός Γκόρσκι κι ο στρατιωτικός βαρόνος φον Γιος έχουν μαζευτεί για να παίξουν μουσική. Ξαφνικά στο σπίτι εισβάλλει ένας νεαρός μηχανικός ο Σόλγκρουπ, διακόπτει το παίξιμο και οι πέντε άνθρωποι ξεκινούν την κουβέντα. Έτσι ο Ευγένιος, που σε λίγες μέρες θα παίξει στην σκηνή Ριχάρδο Γ' για πρώτη φορά, τους διηγείται μια περίεργη ιστορία αυτοκτονιών. Όταν τον πιέζουν να τους παίξει μια σκηνή από το νέο έργο, φεύγει αγριεμένος από την παρέα τους για το περίπτερο του κήπου. Εκεί αυτοκτονεί.
Αφηγητής μας είναι ο βαρόνος φον Γιος, ένας τρομοκρατημένος και αναξιόπιστος αφηγητής, γιατί σύμφωνα με τον αδελφό της γυναίκας τους Μπίσοπ, είναι ο βασικός ύποπτος για το ποιος τον έσπρωξε στην αυτοκτονία. Αν και οι κατηγορίες είναι σαθρές, και βασίζονται κυρίως στο γεγονός πως ο Γιος είχε ερωτική σχέση με την Ντίνα πριν από τον γάμο της με τον Ευγένιο, εν τούτοις καταλήγουν να σαστίζουν τον βαρόνο, που δεν ξέρει τι να κάνει. Προς μεγάλη του έκπληξη αναλαμβάνουν να «καθαρίσουν» το όνομά του ο μηχανικός Σόλγκρουπ και ο γιατρός.
Η αφήγηση γίνεται όλο και πιο ψυχολογική όσο προχωρά η ιστορία, το ενδιαφέρον διατηρείται αμείωτο. Ο Πέρουτς έχει γράψει ένα βιβλίο, ανάμεσα στην λογοτεχνία του φανταστικού και την αστυνομική, που στην ουσία δεν είναι τίποτα από τα δύο, όπως θα μας αποκαλύψουν ο πρόλογος και ο επίλογος. Λάτρεψα αυτό που συνεχώς φαίνεται να ελλοχεύει, αυτό το ανείπωτο που παραμένει στις γωνίες αθέατο, που καθορίζει τις ζωές των ανθρώπων με τρόπο αναπάντεχο. Την υποψία.
Ο Λέο Πέρουτς γεννήθηκε το 1882 στην Πράγα από γονείς Εβραϊκής καταγωγής και ανδρώθηκε λογοτεχνικά στα περίφημα βιεννέζικα σαλόνια, ήταν σχετικά γνωστός συγγραφέας στον μεσοπόλεμο, για να περιπέσει αργότερα στην αφάνεια και να τον ανακαλύψουν την δεκαετία του '80, χάρη κυρίως στον Ουμπέρτο Έκο. Είναι ένας συγγραφέας που ξέρει πολύ καλά να κρατά την προσοχή του αναγνώστη, χωρίς να ξεπέφτει σε φτηνά τρικ, να υπονομεύει την αφήγησή του χωρίς να την ξεχαρβαλώνει. Κι ας επέμενε πως δεν έγραψε μια «αστυνομική ιστορία», τελικά νομίζω πως κατάφερε να γράψει ένα από τα πρώτα αποδομημένα αστυνομικά της ιστορίας.
«Ο Μαιτρ της Δευτέρας Παρουσίας», Λέο Περουτζ, μετ. Ρόζα Ιωαννίδου, εκδ. Κίχλη, 2011, σελ. 269
Παροτι δε θεωρώ τον εαυτό μου λάτρης του απλού αστυνομικού μυθιστορήματος αυτό το βιβλίο το θεωρώ αστυνομική λογοτεχνία. Παρά το σχετικά μικρό αριθμό πρωταγωνιστών κατάφερε ο Perutz να στήσει μια συνεχή αναπτυσωμενη ιστορία που με κράτησε σε διαρκή αγωνία. Καλογραμμένο βιβλίο και καλοστημένη πλοκή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά, ναι. Αλλά ευτυχώς ξεφεύγει, δεν μένει μόνο σε αυτό. Εξαιρετικό.
Διαγραφή