«Ενοικιάζεται το παρόν», Μάρτυ Λάμπρου

η φωτό είναι κλεμμένη από εδώ: http://www.thraca.gr/2016/06/46-2016.html

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή διηγημάτων είναι το «Ενοικιάζεται το παρόν». Ένα βιβλίο που δεν σε αφήνει να το παρατήσεις στο δεύτερο διήγημα- συχνή πρακτική μου- αλλά σε αναγκάζει να το τελειώσεις. Η συγγραφέας του έχει φανερά διεισδυτική ματιά· στον τόπο, τον χρόνο και τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Άλλοτε αρκείται να είναι ωτακουστής των ηρώων της, αφήνοντάς τους να διηγούνται σε αγνώστους στα ΜΜΜ ή στην τράπεζα, τη ζωή τους. Κι άλλοτε τους ακολουθεί σε αυτές τις ζωές, που μοιάζουν να μην έχουν άλλο προορισμό παρά τον θάνατο. Δεν υπάρχει ματαίωση, γιατί οι ήρωες της δεν έχουν πια όνειρα. 

Η γλώσσα είναι εξαιρετική, ενώ η ατμόσφαιρα ζοφερή. Συνήθως καταλήγει σε μια υπόγεια πικρία, με μισοχαμόγελο, με μαύρο χιούμορ. Οι χαρακτήρες, αποκομμένοι από ο,τι είναι σημαντικό, ψάχνουν να πιαστούν από κάπου, έναν έρωτα, μια δουλειά, τους γονείς, τα παιδιά. Η κόλαση είμαστε εμείς και οι άλλοι. Φόντο είναι το αστικό τοπίο, βουτηγμένο στην κρίση- την οικονομική, των αξιών, των ελπίδων. Η Μάρτυ Λάμπρου μας μιλά για τον «μέσο άνθρωπο», που δεν υπάρχει, που δεν μπορεί να υπάρξει.

Αγαπημένος μου ο έφηβος με την μόλις αποκτηθείσα κάμερα, που την εστιάζει ανάμικτα σε δικούς και ξένους. Αυτός νομίζω είναι το άλτερ ίγκο της ίδιας της συγγραφέως, αίμα της. Είναι το βλέμμα της στα πράγματα.

Αλλά και η κοπέλα με την δουλίτσα στο δημόσιο, και το τριαμισάρι με το δάνειο, που τακτοποιήθηκε πια. Την τακτοποίησαν για την ακρίβεια. Τι παράπονο να έχει.

Κι εκείνο το κοριτσάκι στο τρένο, που αρέσκεται να φτιάχνει ιστορίες. Αυτό είναι το δικό μου άλτερ ίγκο.

Τα διηγήματα της Μάρτυ Λάμπρου δεν έχουν ξαφνικές ανατροπές, ούτε περίτεχνη πλοκή. Αν συμβεί το αναπάντεχο, αυτό γίνει θα είναι με τρόπο υπόγειο, υπόκωφο. Κάποτε η ανατροπή είναι η ίδια η μίζερη πραγματικότητα, που συνεχίζει αδιάκοπη, παρ’ όλα όσα νιώθουν οι ήρωες. Παρόλο τον πόνο. Η βία που κρύβει η αδιασάλευτη ρουτίνα, η ζωή που την έζησαν «όπως έπρεπε». 

Πάντως, αν κάτι ξεχωρίζει αυτό το βιβλίο από τα άλλα είναι η ενότητα. Τα κείμενα, αν και διαφορετικά μεταξύ τους, ξέρεις καλά πως γράφτηκαν από τον ίδιο άνθρωπο, με τον ίδιο σκοπό, πως συμπληρώνει το ένα το άλλο, παρά αφαιρεί. Κι αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα σε κάθε συλλογή διηγημάτων. Η Μάρτυ Λάμπρου το κέρδισε. 

                                                                                                 Κατερίνα Μαλακατέ

«Ενοικιάζεται το παρόν», Μάρτυ Λάμπρου, εκδ. Κέδρος, 2016, σελ. 176