10/5/22

"Είμαι το τέρας που σας μιλά", Paul B. Preciado






Δεν βρίσκω τα λόγια να μιλήσω για αυτό το βιβλίο. Κι αν κάνω λάθος; Κι αν δεν χρησιμοποιήσω τον σωστό όρο; Κι αν δεν μεταφέρω σωστά αυτό που είναι η αλήθεια του συγγραφέα. Εδώ μιλάμε για μια αλήθεια εντελώς υπαρκτή, η πρόσληψή της έχει ανοίξει μια τεράστια κουβέντα για το τι είναι φύλο, αξίζει τον κόπο να την καταλάβεις.

Μα ειλικρινά αξίζει να μιλήσεις για αυτό το βιβλίο, όσο κόπο κι αν σου κάνει, ακόμα κι αν δεχτείς αργότερα μια επίθεση του τύπου «δεν κατάλαβες τίποτα». «Προσπάθησα», αυτή είναι η μόνη απάντηση. Και προς ώρας, πρέπει να είναι αρκετή. Αργότερα δεν θα είναι.

Το «Είμαι το τέρας που σας μιλά» του Πωλ Μπ. Πρεθιάδο είναι η ομιλία ενός διεμφυλικού άντρα σε μη δυαδικό σώμα, ενώπιον της Σχολής του φροϋδικού αιτίου της Γαλλίας στις 17 Νοεμβρίου 2019. Την ομιλία αυτή δεν κατάφερε ο Πρεθιάδο να την εκφωνήσει ολόκληρη, προκάλεσε μεγάλο σάλο στους παρευρισκόμενους, ο ομιλητής τη συντόμευσε κατά τα ¾, μια γυναίκα ψυχαναλύτρια του φώναξε «Μην τον αφήνετε να μιλάει, είναι ο Χίτλερ». Λίγες μέρες μετά από αυτή την ομιλία, οι ψυχαναλυτικές ενώσεις διασπάστηκαν.

Ο συγγραφέας που αυτοπροσδιοριζόταν ως γυναίκα ως το 2014, που ανακοίνωσε πως ξεκινά τη φυλομετάβαση και άλλαξε το όνομά του σε Πωλ, είναι ένας άνθρωπος που έχει πολλά να πει για το σώμα, για τη δυαδικότητα. Για το πώς η ψυχανάλυση ψυχιατρικοποίησε την αίσθηση που έχεις ένας διεμφυλικός για τον εαυτό του, κι ακόμα και τώρα, βασίζει τόσο πολύ τις θεωρίες του Φρόυντ για τα δύο φύλα, που δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει την αλλαγή. Το σώμα είναι η πατρίδα μας, και ταυτότητα τού δίνουμε εμείς. Δεν μπορείς να το κανονικοποιήσεις, να το κόψεις και να το ράψεις με ορμόνες ή εγχειρήσεις, για να το ορίσεις.

«Η μετάβαση φύλου είναι η εγκαθίδρυση μιας κάθετης επικοινωνίας με την ορμόνη που σβήνει ή καλύτερα επισκιάζει αυτό που εσείς αποκαλείτε θηλυκό φαινότυπο, αφυπνίζοντας μια νέα γενεαλογία. Αυτή αφύπνιση είναι μια επανάσταση. Πρόκειται για μια μοριακή εξέγερση. Είναι μια επίθεση ενάντια στην εξουσία του ετεροπατριαρχικού εγώ, της ταυτότητας και του ονόματος. Μια διεργασία αποαποικιοποίησης του σώματος.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία, της αλλαγής, ο συγγραφέας ένιωσε στον πυρήνα του όλες τις κοινωνικές συμβάσεις για το φύλο, συνειδητοποίησε τη δύναμη που θα είχε αν απαγκιστρωθούμε από αυτές.

«Η μετάβαση φύλου ισοδυναμεί με το να κατανοήσει κανείς ότι οι πολιτισμικοί κώδικες της αρρενωπότητας και της θηλυκότητας είναι ασήμαντοι σε σύγκριση με την άπειρη ποικιλία που έχουν οι τροπικότητες της ύπαρξης.

[…]

Είμαι το μικρό κορίτσι που διασχίζει ένα χωριό της Κανταβρίας και σκαρφαλώνει στις κερασιές γρατζουνώντας τις γάμπες της. Είμαι το αγόρι που κοιμάται σε έναν στάβλο μαζί με τις αγελάδες. Είμαι η αγελάδα που σκαρφαλώνει στο βουνό και κρύβεται από τα ανθρώπινα βλέμματα. […] Είμαι το άτομο που αρνείται να προσδιοριστεί ως γυναίκα και χορηγεί στον εαυτό του μικρές δόσεις τεστοστερόνης κάθε μέρα. Είμαι ένα Ορλάντο που γράφεται με χημεία.[…] Το μόνο πράγμα που ήταν ηρωικό ήταν η επιθυμία μου να ζήσω[…] Οι παρατηρήσεις πάνω στο σώμα μου και οι προσωπικές μου δοκιμασίες δεν είναι ατομικές, αντιθέτως, περιγράφουν τους πολιτικούς τρόπους με τους οποίους κανονικοποιείται ή αποδομείται το κοινωνικό φύλο, το βιολογικό φύλο και η σεξουαλικότητα, και επομένως μπορούν να συνεισφέρουν στη συγκρότηση μιας αντισυμβατικής γνώσης ενάντια στις ηγεμονικές γλώσσες της ψυχολογίας, της ψυχανάλυσης και των νευροεπιστημών».

Ο Πρεθιάδο είναι φιλόσοφος, συγγραφέας και εικαστικός επιμελητής. Έχει διδάξει σε πολλά Πανεπιστήμια, ήταν προσωπικός φίλος του Ντεριντά, είναι ένας άνθρωπος των ανθρωπιστικών επιστημών και των γραμμάτων. Το σώμα του το χρησιμοποιεί για να στοχαστεί πάνω στην κοινωνία και τις κοινωνικές κατασκευές, στην ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.

«Το ξέρω ότι έχω μετατρέψει το σώμα μου σε ένα ανθρώπινο showroom: αλλά προτιμώ να γίνει η ζωή μου ένας λογοτεχνικός θρύλος, ένα βιοπολιτικό σόου, από το να αφήσω την ψυχιατρική, την φαρμακολογία, την ψυχανάλυση, την ιατρική ή τα ΜΜΕ να κατασκευάσουν μια αναπαράσταση του εαυτού μου ως αφομοιωμένου, δυαδικού και εκπαιδευμένου ομοφυλόφιλου ή διεμφυλικού, ως ενός καλλιεργημένου τέρατος ικανού να εκφράζεται στη γλώσσα της νόρμας.

[…]

Η μετάβαση φύλου αυτή καθ’ αυτή είναι μια διαδικασία ευκολότερη από το να πηγαίνει κανείς στο σχολείο κάθε μέρα, την ίδια ώρα, για μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας και της εφηβείας του, ευκολότερη από έναν μονογαμικό γάμο χωρίς απιστίες, ευκολότερη από την εγκυμοσύνη και τη γέννα, ευκολότερη από τη δημιουργία οικογένειας, ευκολότερη από το να βρει κανείς μια ικανοποιητική μόνιμη δουλειά, ευκολότερη από την ευτυχία σε μια καταναλωτική κοινωνία, ευκολότερη από τα γεράματα και τον εγκλεισμό σε νοσοκομείο.

Για να το πω όσο πιο απλά γίνεται: όλοι εσείς διακεκριμένοι σοφοί της Σχολής του φροϋδικού αιτίου θα μπορούσατε να είστε ομοφυλόφιλοι ή να γίνετε τρανς.[…] Η θηλυκότητα ή η αρρενωπότητά σας, τις οποίες επωμίζεστε και υπερασπίζεστε, δεν είναι λιγότερο κατασκευασμένες από τη δική μου».


                                                          Κατερίνα Μαλακατέ



"Είμαι το τέρας που σας μιλά", Πωλ Μπ. Πρεθιάδο, μετ. Αναστασία Μελιά Ελευθερίου, εκδ. Αντίποδες, 2022, σ. 114

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου