«Ο Μπιντές και άλλες ιστορίες», Μάριος Χάκκας

Ήταν μια περίεργη αίσθηση για μένα να κρατάω ένα βιβλίο κοντά 40 χρόνων. «Ο Μπιντές και άλλες ιστορίες» γράφτηκε το 1970 κι αν κρίνω από την κατάσταση του αντίτυπου της βιβλιοθήκης από το οποίο το διάβασα πρέπει να αγοράστηκε περίπου εκείνη την εποχή. Είχε την πλάκα του, αλλά ταυτόχρονα δεν την είχε.

Το ίδιο το βιβλίο είναι εξαιρετικό. Αποτελείται από μικρές- συχνά μόνο 2 ή 3 σελίδες σε έκταση- ιστορίες, πολύ συμπυκνωμένες, που κάποτε θα μπορούσαν να διαβαστούν και ως ποιήματα. Η ματιά του Χάκκα είναι διεισδυτική στην ανθρώπινη ψυχή, σε αυτά που μας βασανίζουν ακόμα και σήμερα για το πώς ζήσαμε, τις επιλογές, τα νιάτα, τα γηρατειά, τα παιδιά, το θάνατο. Κάνει εντύπωση το πόσο επίκαιρα είναι αυτά τα διηγήματα, πόσο το πυκνό, πικρό τους χιούμορ δεν έχει χάσει τίποτε από τη φρεσκάδα του. Γιατί μέσα στο ρυθμό, και τις ιστορίες-μια μπουκιά κρύβονται μικρές λίμνες γελοίου, που όπως πάντα σώζουν την κατάσταση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα "ο μπιντές", όπου ένας άνθρωπος φτάνει μετά από είκοσι χρόνια δουλειάς το μόνο που να έχει να επιδείξει για τη ζωή του που πήγε χαμένη να είναι τα πρόσθετα δωμάτια στο προικώο της γυναίκας του, και μάλιστα την τελευταία προσθήκη, το μπάνιο, με την αστραφτερή μπανιέρα, τη λεκάνη και το μπιντέ. Το πώς ξεκινάει να αφηγείται είναι χαρακτηριστικό:

«Είχαμε φαγωθεί μέσα μας χωρίς να το πάρουμε είδηση. Εκείνη η λουξ τουαλέτα με τον ιππόκαμπο στα πλακάκια οικόσημο, μια πάπια και γύρω παπάκια, κύκνους και παραδείσια ψάρια, νιπτήρα, λεκάνη, μπανιέρα, μπιντές, παραμπιντές, όλα απαστράπτοντα, είχανε παίξει το ρόλο τους ύπουλα, σκάψανε μέσα βαθιά μας τερμίτες, όπως το σαράκι το ξύλο, και τώρα νιώθαμε κούφιοι.»

Τα δικά μου αγαπημένα είναι η «Αυτοπυρπόληση», για έναν άντρα που περιμένει τη γνωμάτευση του γιατρού κι όσο αυτός αργεί βάζει μπρος τα παλιά σχέδια για έναν ηρωικό θάνατο, «η Φυλακή», που εξηγεί πως διαφέρουν και πως μοιάζουν η φυλακή και το νοσοκομείο, και το «Κατά των Άνθεων», διήγημα στοχαστικό για τις γυναίκες που ακόμα κι όταν είναι καλλιτέχνιδες, αν τους μιλήσεις κατά των λουλουδιών και απευθείας για κρεβάτι, την κάνουν.

Διάβασα το βιβλιαράκι αργά, το τράβαγα από δω, το έσερνα εκεί, διάβαζα μια ιστορία στην τράπεζα, μια πριν κοιμηθώ. Με συντρόφεψε για λίγο καιρό και το ευχαριστήθηκα. Το κάθε διήγημα έχει μια κουβέντα να πει και θα ήταν κρίμα να ξεπάστρεφα τις εκατόν τριάντα σελιδούλες του σε ένα απόγευμα.

«Ο Μπιντές και άλλες ιστορίες», Μάριος Χάκκας, εκδ. Κέδρος, 1973, σελ.133