"Σημείο Ωμέγα", Don Delillo

Το «Σημείο Ωμέγα» είναι με σιγουριά ένα βιβλίο του Ντον ΝτεΛίλο∙ το καταλαβαίνεις αμέσως από τον τρόπο της γραφής, ενώ η ανυπαρξία πλοκής φτάνει στα όριά της. Οι χαρακτήρες είναι σκιώδεις με αποκορύφωμα τη γυναικεία φιγούρα που είναι αέρινη, σα να μην έχει σάρκα και οστά. Απουσιάζει από το μικρό βιβλιαράκι το χιούμορ που σε άλλα βιβλία σαν τον «Λευκό θόρυβο» ήταν ευεργετικό, αλλά η ένταση είναι παρούσα και μας θυμίζει πως ένας τέτοιος μάστορας -ακόμα κι αν δεν είναι στα καλύτερά του και πειραματίζεται για να πάει τη φόρμα του ένα βήμα παραπέρα- βρίσκεται μίλια μπροστά από τους υπολοίπους.

Όχι, δε θα μπορούσε να γίνει το αγαπημένο μου, οι ήρωες του είναι οριακά ενδιαφέροντες, καμιά τρέλα με το Ψυχώ, που είναι ο ουσιαστικός πρωταγωνιστής του βιβλίου και αφορά τόσο πολύ τον αφηγητή του, δεν έχω, ούτε καν με πρωτοποριακές εγκαταστάσεις σε γκαλερί, ο πόλεμος στο Ιράκ ίσως και για μένα να ήταν ένα χαϊκού πάνω σε έναν χάρτη. Από την άλλη πώς μπορείς να βρεις απωθητικό ένα βιβλίο που περιέχει τις εξής φράσεις:

«Η αληθινή ζωή δεν μπορεί να χωρέσει σε λέξεις, γραπτές ή προφορικές, ποτέ και από κανέναν. Η αληθινή ζωή συμβαίνει όταν είμαστε μόνοι μας, όταν σκεφτόμαστε, όταν νιώθουμε, όταν είμαστε χαμένοι στις αναμνήσεις μας, έχουμε επίγνωση του εαυτού μας ονειροπολώντας, στις υπομικροσκοπικές στιγμές»

Ο Έλστερ είναι ένας θεωρητικός που επιστρατεύτηκε ως Σύμβουλος στον πόλεμο του Ιράκ όταν έγραψε ένα κείμενο πάνω στην λέξη, «rendition» κι έχει αποσυρθεί σε ένα σπιτάκι κάπου στην έρημο. Εκεί τον επισκέπτεται ένας νεαρός σκηνοθέτης που θέλει να κάνει μια ταινία χωρίς μοντάζ, όλα «σε έναν χρόνο», όπου ο Έλστερ θα μιλά για την εμπειρία του από τον πόλεμο, δε θα χάνονται ούτε οι παύσεις, ούτε οι αμηχανίες, θα στηρίζεται πάνω σε ένα και μοναδικό πρόσωπο. Οι δυο άντρες περνούν πολλές μέρες απομονωμένοι εκεί, ώσπου έρχεται η κόρη του Έλστερ, η Τζέσι, ένα κορίτσι σχεδόν ανύπαρκτο. Παράλληλα ο αφηγητής του μυθιστορήματος βλέπει μια επεξεργασμένη εκδοχή του Ψυχώ όπου οι σκηνές έχουν επίτηδες επιμηκυνθεί για να διαρκεί η ταινία 24ώρες. Στην αίθουσα της γκαλερί που γίνεται η προβολή δεν υπάρχουν καρέκλες ούτε πάγκοι, παρά μια ξερή οθόνη που οι περισσότεροι προσπερνούν γιατί δεν καταλαβαίνουν τί βλέπουν, αυτός όμως εκεί, σταθερός μέρα τη μέρα.

Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα δεν είναι μια καλή αρχή για κάποιον που θέλει να μυηθεί στον ΝτεΛίλλο, έχει τις γοητείες και τις γωνίες του μόνον για αυτόν που ξέρει τι να περιμένει, που έχει γνωρίσει τη γραφή του στις μεγαλειώδεις εκρήξεις. Εδώ συνεχίζουν να υπάρχουν η καθαρότητα στο στυλ, η οξυδέρκεια στην αντίληψη των καταστάσεων, όμως λείπουν οι μεγαλοφυείς στιγμές ή μάλλον υποβιβάζονται σε ψίθυρο και μόνον εκείνος που θα έχει το νου του θα μπορέσει να τις εντοπίσει.

"Σημείο Ωμέγα", Ντον Ντελίλο, μετ. Ελένη Γιαννακάκη, εκδ. Εστίας, σελ. 2012

* Το κείμενο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό bookstand στις 5/2/2012