"Χόμερ και Λάνγκλευ", E.L.Doctorow

Το «Χόμερ και Λάνγκλευ» είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο∙ δεν είναι ένα αριστούργημα, όπως «Το βιβλίο του Ντάνιελ», έχει όμως ψήγματα μεγαλείου, ιστορία δεμένη αριστοτεχνικά και χαρακτήρες που κολλούν στην μνήμη, τους σκέφτεσαι για καιρό μετά την ανάγνωση.

Κατά την προσφιλή του συνήθεια, ο Ντοκτόροου ξεκινά και σε αυτό το μυθιστόρημα από μια αληθινή ιστορία κι έπειτα αφήνει την φαντασία του αχαλίνωτη να αυτοσχεδιάσει πάνω σε γεγονότα και ήρωες, να μεγαλώσει δυο στιγμές, να μικρύνει κάποιες άλλες, να γράψει ένα βιβλίο βαθύτατα ανθρώπινο, κοινωνικό, πολιτικό- μόνο ιστορικό δεν το λες τελικά. Εδώ βάση είναι η ιστορία των αδελφών Κόλλυερ, δυο μυθικών μορφών της Νέας Υόρκης- ο ένας τυφλός, ο άλλος μισότρελος από τα αέρια μουστάρδας που «έφαγε» στο Πρώτο Παγκόσμιο- που έζησαν σε μια έπαυλη στην Πέμπτη Λεωφόρο που κληρονόμησαν από τους δικούς τους και μετέτρεψαν σε ένα απίστευτο αχούρι με στοίβες εφημερίδων, μια Φορντ Τ να μουχλιάζει μες στο σαλόνι, ένα ορυμαγδό από σκουπίδια που μάζευε ο Λάνγκλευ και τελικά κατέληξαν να τους πλακώσουν.

Αφηγητής ο τυφλός Χόμερ, άντρας βαθιά διαισθητικός, μουσικός, που έζησε  μια περιορισμένη ζωή λόγω της αναπηρίας του, αλλά μαζί με τον αδελφό του έφτιαξε ένα ζευγάρι αντισυμβατικότητας. Ο Λάνγκλευ, που αρέσκεται να μαζεύει ο,τι βρει, που πιστεύει πως για όλους μας υπάρχει ο Αντικαταστάτης, που τα βάζει με την Τράπεζα και την Εταιρία Ύδρευσης και Ηλεκτροδότησης, που παρασέρνει τον αδελφό του σε καταγώγια, που οργανώνει χορούς την εποχή της ποτοαπαγόρευσης και μπλέκει με τους χίπις περίπου μισό αιώνα μετά, είναι μια φιγούρα εντελώς μυθιστορηματική. Το βιβλίο το διατρέχει η Πολιτική και η Ιστορία και κυρίως ο Πόλεμος, σαν σκιά και σαν φάρσα, που παρασέρνει τις ζωές των ανθρώπων κι όμως αυτοί συνεχίζουν να επιζούν.

Το όλο εγχείρημα μοιάζει πολύ σαν μια παραβολή της ίδιας της ιστορίας της αμερικάνικης κοινωνίας τον 20^ο αιώνα, οι κατά τα άλλα εξαιρετικά συμπαθείς χαρακτήρες, άγονται και φέρονται ανάμεσα στην προσωπική τους εκκεντρικότητα και την μανία για όλο και περισσότερα πράγματα γύρω τους και την πνοή των ιστορικών γεγονότων που τους παρασέρνουν. Αυτά μαζί με τις αδηφάγες υπηρεσίες «κοινωνική ωφέλειας» και συσσώρευσης πλούτου.

Ο Ε.Λ. Ντοκτόροου είναι ένας εκπληκτικός συγγραφέας. Έχει αφηγηματική δεινότητα, την ικανότητα να βλέπει την ιστορία από άλλο μάτι αλλά κυρίως μια αξεπέραστη ικανότητα να διεισδύει στην ανθρώπινη ψυχή και να φτιάχνει ήρωες που πατούν "εδώ" για να μας πετάξουν με φόρα "εκεί". Κι αν το ελληνικό αναγνωστικό κοινό κάπως τον έχει παραμελήσει, ήρθε ο καιρός να τον ανακαλύψει.

«Χόμερ και Λάνγκλευ», Ε.Λ. Ντοκτόροου, μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πατάκη, 2013, σελ. 285

Υ.Γ. 42 Ούτε κι εγώ θα τον είχα ανακαλύψει, αν, περίπου μισό χρόνο πριν, «η μυθική μορφή των σόσιαλ μίντια» -κατά Ανταίο Χρυσοστομίδη και προσφιλής μου συνέταιρος - Librofilo δεν μου είχε επιστήσει την προσοχή μια μέρα που περιδιαβαίναμε στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Πόλις. (Κοινώς με ένα βλέμμα με ανάγκασε να πάρω τον Ντάνιελ)