"Η πόλη και η σιωπή", Κωνσταντίνος Τζαμιώτης

Σίγουρα διαφορετικό από τα άλλα του βιβλία με την μικρή έκταση και την σφιχτοδεμένη πλοκή «Η πόλη και η σιωπή» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη σηματοδοτεί ίσως μια στροφή στο τρόπο που γράφει. Το καινούργιο του μυθιστόρημα είναι μια εντελώς πραγματική ιστορία, με πρωταγωνιστή βουτηγμένο στην κρίση και δευτεραγωνιστές που συνθέτουν την εικόνα της πόλης με γλαφυρότητα.

Ο Αργύρης, ένας νεόφτωχος πρώην βιοτέχνης κουμπιών που τώρα βιοπορίζεται ως ταξιτζής, είναι ένας δυνατός μυθιστορηματικός χαρακτήρας, ικανός να κρατήσει πάνω του ολόκληρη την ιστορία και να δικαιολογήσει ίσως τους κάποιους πλατειασμούς της αφήγησης. Πρόκειται για έναν άντρα γύρω στα πενήντα με οικογένεια και τρία παιδιά που δεν κατόρθωσε να αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης στην αρχή της, δανείστηκε για να κρατήσει την επιχείρηση ανοιχτή κι έπειτα όταν αναγκάστηκε να την κλείσει βρέθηκε με χρέη στους τοκογλύφους και άνεργος. Η οικογένειά του που είχε συνηθίσει σε ένα επίπεδο ζωής δυσκολεύτηκε πολύ να συνηθίσει στα νέα δεδομένα- όπως κι ο ίδιος. Η έφηβη κόρη του άλλαξε σχολείο και βρέθηκε από το ιδιωτικό στο δημόσιο έχοντας χάσει όλους της τους φίλους, τα μικρότερα δίδυμα συνηθισμένα να παίρνουν πάντα αυτό που ζητούσαν νιώσαν προδομένα όταν αυτό δεν μπορούσε πια να συμβεί, αλλά ήταν αυτά που προσαρμόστηκαν καλύτερα από όλους. Και η γυναίκα του – η πάντα όμορφη Βάσω- αναγκάστηκε να τυλίγει σουβλάκια ως αργά τη νύχτα. Α,  κι έχει να τον αφήσει να κοιμηθεί μαζί της πάνω από χρόνο.

Η περιπλάνηση του ταξιτζή Αργύρη στους δρόμους της Αττικής, οι δοκιμασίες του που θα αποκαλύψουν και θα ατσαλώσουν τον χαρακτήρα του όσο σκληρά κι αν τον χτυπά η μοίρα, ο τρόπος που διαχειρίζεται τον κόσμο γύρω του που γκρεμίζεται έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί μας αφορούν όλους. Κι όταν στο ταξί του θα βρεθεί ένα τσαντάκι με λεφτά, πολλά λεφτά, θα βρεθεί στο δίλλημα, θα τα κρατήσει για να ξελασπώσει ή θα τα γυρίσει στον φουκαρά που τα έχασε;

«Έπρεπε να σκεφτεί καθαρά. Ολόκληρη περιουσία κρατούσε στα χέρια του, αυτό δεν άλλαζε. Κάθε λεπτό απραξίας ίσως του στοίχιζε. Μα αντί να συμμορφωθεί και να δει τι θα κάνει, υπέκυψε στον πειρασμό, σαν να είχε κιόλας αποφασίσει. Σε μια πρωτόγνωρη για τα δικά του μέτρα κρίση μεγαλομανίας, ξόδεψε καμιά δεκαριά φορές το ποσό, αξιοποιώντας το με τους πιο αλλοπρόσαλλους και αντιφατικούς τρόπους, κι έπειτα αφού κατέληξε να οφείλει σ’ εκείνο το φανταστικό χρηματιστήριο επιθυμιών περισσότερα κι από όσα χρώσταγε στην πραγματικότητα, απόμεινε με την πικρή αίσθηση πως τριακόσιες σαράντα εννέα χιλιάδες ήταν ένα μάλλον μικρομεσαίο ποσό, που δεν αρκούσε για να τα διορθώσει όλα»

 Όλοι οι Έλληνες θα μπορούσαν να έχουν βρεθεί στη θέση του Αργύρη- ίσως και να είναι, σε ένα άλλοτε μεγάλο κι άλλοτε μικρό, βαθμό- όμως το πώς θα αντιδρούσε καθείς έχει να κάνει με το ποιος είναι. Ένα μυθιστόρημα για την χαμένη μας ταυτότητα είναι αυτό, για την ικανότητα του ανθρώπου να επιβιώνει και να ανακαλύπτει μέσα από την κακουχία και τη μιζέρια έννοιες ασύμβατες όπως η γενναιοδωρία, η αγάπη για τον συνάνθρωπο, η συναίσθηση της κοινωνικής ευθύνης, η ύπαρξη στα βασικά της σημεία. Σε οξείες καταστάσεις αυτή η ακούσια αναζήτηση του εαυτού είναι επώδυνη, κάποτε αιματηρή. Ο Αργύρης φτάνει κυριολεκτικά στα όρια του, τον κυνηγούν και τον κατηγορούν οι πάντες και τα πάντα, δεν πάει παρακάτω. Κι όμως ο συγγραφέας κατορθώνει να μας αφήσει μιαν μικρή ακρούλα ελπίδας∙ ένα αμυδρότατο φως πως στην τελική ανάλυση δεν χάθηκαν όλα.  

 «Η πόλη και η σιωπή», Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, εκδ. Καστανιώτης, 2013, σελ. 493

Y. Γ. 42 Ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης θα παρουσιάσει την Τετάρτη 5/3/2014 στις 7μ.μ στο Booktalks http://www.facebook.com/booktalkscafe  το βιβλίο παρέα με τον no14me.