Χμ, δεκατέσσερα χρόνια Διαβάζοντας, κοινώς στην ενήλικη ζωή μου, πιο πολλά χρόνια έχω μπλογκ, παρά δεν έχω. Είναι μια σκέψη σχεδόν τρομακτική, η έκθεση που προϋποθέτει η συνεχής παρουσία με κείμενα τόσα χρόνια. Πόσα κείμενα μπορεί να είναι καλά. Πόσα πολύ άσχημα. Η παρουσία, με κείμενα για τα βιβλία των άλλων, άρα μια έκθεση καμουφλαρισμένη. Στην πράξη, το μπλογκ αυτό, είναι ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης.
Αν σκεφτεί κανείς πώς άρχισε, ποια ήταν η συνέχεια, πού καταλήξαμε. Αντικατοπτρίζεται στον τρόπο γραφής που με τα χρόνια αλλάζει, στο τι έγραφα για ένα βιβλίο πριν τόσον καιρό, και τι γράφω τώρα. Κι είναι και μια σπουδή, για το πόσο πιο ελεύθερα γράφουμε όταν δεν μας κοιτάει κανείς, και πόσο όταν νιώθουμε, δικαίως ή αδίκως, πως τα φώτα είναι στραμμένα πάνω μας.
Δεν ξέρω αν ονειρεύτηκα κάτι από όλα αυτά που προέκυψαν επειδή άνοιξα το μπλογκ μια νύχτα πριν από δεκατέσσερις αιώνες. Ή μάλλον ξέρω. Τίποτα δεν τόλμησα να ονειρευτώ. Σαν ημερολόγιο το κρατούσα, σαν ένα πρώιμο goodreads χωρίς συνοδοιπόρους.
Τώρα με συνοδοιπόρους.
Άλλαξε ο τρόπος που διαβάζω λογοτεχνία σε αυτά τα χρόνια;
Μα θα ήταν τελείως παράλογο να μπαίνω συνεχώς στο ίδιο ποτάμι. Θα ήταν εντελώς αψυχολόγητο, να κρύψω την αλλαγή μου. Πάντα στην πραγματικότητα αυτό που έκανε το Διαβάζοντας αυτό που είναι, δεν ήταν οι περίτεχνες λέξεις, ούτε οι βαθυστόχαστες σοφίες του για τη λογοτεχνία, ήταν μόνον ο ρυθμός. Ο ρυθμός ο δικός μου, που φαίνεται όταν διαταράσσεται, που με αφήνει εκτεθειμένη σε κοινή θέα αλλά με κρύβει κιόλας. Αυτό κάνουμε οι γραφιάδες και με τα βιβλία μας, ντύνουμε το βίωμα σαν το κρεμμύδι, αλλά στον πυρήνα του, είμαστε εμείς.
Ξαναγυρνώ στην συνειρμική γραφή της παιδικής μου ηλικίας, έχοντας κάνει τον πλήρη κύκλο της λογικής. Έχοντας τιθασεύει αυτά που γράφω και μετά αφήνοντας τα πάλι ελεύθερα, πάλι ανάκατα, πάλι κυματιστά. Ο κυματισμός της γραφής κρατά το μπλογκ τόσα χρόνια ανοιχτό. Ξέρω πως ίσως πια δεν αφορά κανέναν. Αφορά μόνον εμένα πάλι. Ένας πλήρης κύκλος.
Στην ενήλικη ζωή μου πιο πολλά χρόνια έχω μπλογκ, παρά δεν έχω.