«Εκεί που ζουν οι τίγρεις», Jean-Marie Blas de Roblès

         Ένα βιβλίο αφηγηματικός ποταμός που σε κάνει να γυρίζεις σπίτι τα βράδια με τη λαχτάρα να το ξαναπιάσεις είναι το «Εκεί που ζουν οι τίγρεις» του Jean- Marie Blas de Robles. Έργο ζωής που ο συγγραφέας του αφιέρωσε δέκα χρόνια για να το ολοκληρώσει αλλά άξιζε τον κόπο. Στηριγμένο πάνω στη συνεχή ροή της πλοκής της κάθε ιστορίας είναι παράλληλα ένα φιλοσοφικό και πολιτικό κείμενο, μια ιστορία για τους ανθρώπους και το πώς οργανώνουν τη ζωή τους, τους πολιτικούς και το πώς οργανώνουν την εξουσία, την πολιτική και το πώς κατατροπώνει τη ζωή μας, την τύχη, την περιπέτεια και φυσικά την επιστήμη.

       Το μυθιστόρημα είναι πολυφωνικό, παρακολουθούμε 6 διαφορετικές ιστορίες που σε μια ανύποπτη στιγμή θα γίνουν μία, αφήνοντας πολλές αφηγηματικές κλωστές να κρέμονται, να τις ενώσουμε με τη φαντασία μας. Συνεκτικός κρίκος ο δημοσιογράφος Ελεάζαρ φον Βογκάου, Γάλλος που δουλεύει ως ανταποκριτής στη Βραζιλία εδώ και δέκα χρόνια και βρίσκοντας τον εαυτό του εν πολλοίς αργόσχολο δέχεται να μελετήσει ένα σπάνιο χειρόγραφο, τη βιογραφία του Ιησουίτη Αθανάσιου Κίρχερ, ενός «αναγεννησιακού» ανθρώπου που καταπιάστηκε σχεδόν με τα πάντα, από τη γλωσσολογία (διατείνονταν πως αποκρυπτογράφησε τα ιερογλυφικά και βρήκε την «αδαμιαία» γλώσσα), την ηφαιστειολογία (βούτηξε μες στην Αίτνα και το Βεζούβιο όσο εκρηγνύονταν), την αστρονομία, την παλαιοντολογία, την αλχημεία, την ιατρική (έπινε ένα σωρό μαντζούνια), την Σινολογία, τη μηχανική (έφτιαξε πτητική μηχανή), και τελικά βρέθηκε να έχει σε όλα λάθος, να έχει καταφέρει πολύ λίγα για την επιστήμη, αλλά πολλά για την περιέργειά του φτιάχνοντας ένα μουσείο αξιοπερίεργων αντικειμένων  από όλο τον κόσμο, που ήταν τελικά και η μόνη του συνεισφορά.

      Ταυτόχρονα εκτυλίσσονται άλλες 4 ιστορίες, η εν διαστάσει σύζυγος του φον Βογκάου, Ελάινε, παλαιοντολόγος, είναι μέλος σε μια αποστολή για την εύρεση απολιθωμάτων και μπλέκει μαζί με τους συνεργάτες της σε μια απίστευτη περιπέτεια μέσα στη ζούγκλα, καταλήγοντας με μια πρωτόγονη φυλή που ο σαμάνος της μιλά λατινικά, η κόρη του Μοέμα σπουδάζει εθνολογία στην Φορταλέζα για να είναι μακριά του και ασχολείται κυρίως με όλων των ειδών τα ναρκωτικά και το σεξ. Ο κυβερνήτης Μορέιρα, που σχεδιάζει να κάνει την περιοχή ρεσόρτ και για αυτό δέχεται να εγκαταστήσουν οι Αμερικάνοι πυραύλους και αγοράζει όλα τα οικόπεδα με το καλό ή με το ζόρι, χωρίς να υπολογίζει  την εμμηνοπαυσιακή και αλκοολική γυναίκα του Καρλότα, και τέλος ένα ανάπηρο αγόρι από τη μέση και κάτω, ο Νέλσον, που ζει στις φαβέλες και θα αποτελέσει τον καταλύτη όλων των ιστοριών.

       Παρ’ όλο τον όγκο του, είναι ένα κείμενο ευκολοδιάβαστο και συναρπαστικό, που σε κατευνάζει με την πλοκή του για να σε ρίξει στα δίχτυα της σκέψης δίχως καν να το καταλάβεις. Και να σε βάλει στον 17^ο αιώνα, στις δολοπλοκίες της θρησκείας και τις μεγάλες απορίες της επιστήμης γλυκά, αποκοιμίζοντας σε με μια προσωπικότητα σαν του Αθανάσιου Κίρχερ, ιδιοφυή αλλά και αλαζονική, δίνοντας σου τελικά τίποτα άλλο παρά έναν τσαρλατάνο.

      Είναι αξιοθαύμαστο ειλικρινά πως όλο αυτό το κατασκεύασμα καταλήγει να έχει συνοχή- έστω και μια χαλαρή σχέση- κι αν δεν παρασυρόταν ο συγγραφέας από την έρευνά του και περιόριζε τα εδάφια της βιογραφίας του Κίρχερ που σε πολλά σημεία μοιάζουν κουραστικά και φλύαρα, θα μιλούσαμε ίσως για ένα από τα αρτιότερα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

    

«Εκεί που ζουν οι τίγρεις», Jean-Marie Blas de Roblès, μετ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Πόλις, 2012, σελ. 721.

Υ.Γ. 1 Η έκδοση είναι εξαιρετικά προσεγμένη και αξιόλογη. Με κούρασαν πάντως οι σημειώσεις της μεταφράστριας που είναι στο πίσω μέρος, θα τις προτιμούσα λιγότερες και ενσωματωμένες στο σώμα του κειμένου.

Υ.Γ. 42 Το βιβλίο μου το χάρισε κάποιος που μάλλον το απόλαυσε όσο κι εγώ.