"Γάλα Μαγνησίας", Κώστας Ακρίβος

Πρωτογνώρισα τη γραφή του Κώστα Ακρίβου με το "Αλλάζει πουκάμισο το φίδι", το οποίο ομολογουμένως δεν είχε καταφέρει να με συγκινήσει. Μέσα από αυτό το βιβλίο όμως, συνάντησα τον συγγραφέα, έναν άνθρωπο γλυκύτατο και ευγενή, και για αυτό, αν και με κάποια καθυστέρηση, διάβασα και το νέο  μυθιστόρημά του. Και τούτη τη φορά, το βιβλίο του μου άρεσε- πολύ. Το "Γάλα Μαγνησίας" είναι μεστό, καλογραμμένο, αγγίζει θέματα που καίνε όπως η θρησκεία, η πολιτική κι η εκπαίδευση και σίγουρα αξίζει να διαβαστεί.

Στο μυθιστόρημα πρωταγωνιστούν τέσσερα αγόρια από φτωχές οικογένειες, ο Ζερβής, ο Μικ, ο Μπράσκας και ο Αχιλλάκος. Για για να μπορέσουν να πάνε στο σχολείο, ζουν στο εκκλησιαστικό οικοτροφείο του Βόλου τη δεκαετία του '70. Οι τέσσερίς τους είναι ζωηροί και ταραξίες σε ένα περιβάλλον υπερσυντηρητικό. Έρχονται σε ρήξη τόσο με τον διευθυντή του σχολείου, όσο και με τον νεαρό διάκο που έχει την ευθύνη του οικοτροφείου, και κρατά τα αγόρια με συνεχείς νηστείες και απαγορεύσεις. Η παρέα ενοχλείται κυρίως από τον Σώτο, ένα μαθητή χαφιέ, το τσιράκι του διάκου ο οποίος τους εκφοβίζει.

Ο συγγραφέας αντλεί από τις δικές του μνήμες ως μαθητή και γράφει ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης. Στην αρχή μοιάζει με πολλά άλλα, παρέες, πλάκες, δυσκολίες στα μαθήματα, εφηβικές φιλίες, αλλά σιγά σιγά επικρατεί ένα πιο νοσηρό κλίμα και στο τέλος επιβεβαιώνονται οι υποψίες σου, στη ζωή δεν έχει άσπρο και μαύρο, ξεκάθαρους θύτες και ξεκάθαρα θύματα. Τα βάσανα της εφηβείας στην Ελλάδα της Χούντας και μετά της Μεταπολίτευσης, η πανταχού παρούσα εκκλησιαστική καταπίεση και η φτώχεια κάνουν τη ζωή των ηρώων δύσκολη. Ο Ζερβής- είναι και ο αφηγητής- φαίνεται να αθωώνει τον εαυτό του και τους φίλους του, να νοσταλγεί και να δικαιώνει. Όσο η ιστορία ξεδιπλώνεται όμως, γίνεται φανερό πως κάποια πράγματα δεν συγχωρούνται, πως υπάρχουν στιγμές στη ζωή των ανθρώπων καθοριστικές για τη συνέχεια. 

Το μυθιστόρημα έχει μια εσάνς αστυνομικού, χωρίς βέβαια να ανήκει στο είδος. Αυτό το εύρημα δίνει την αναγκαία ώθηση στον αναγνώστη να γυρίσει την επόμενη σελίδα, και κάνει το βιβλίο εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο, σε στιγμές συναρπαστικό. Χωρίς πολλά αφηγηματικά τρικ- αν εξαιρέσει κανείς τις πρώτες σελίδες, η αφήγηση ακολουθεί γραμμικά τον χρόνο-, χωρίς τερτίπια, με γλώσσα λιτή και κατανοητή, δίνει μια τοιχογραφία και της εποχής και της πόλης, και πολύ περισσότερο του μικρόκοσμου ενός οικοτροφείου αρρένων.

Το "Γάλα μαγνησίας" είναι έξυπνο μυθιστόρημα, όπως ακριβώς ο τίτλος του, ο οποίος παίζει με το γνωστό καθαρτικό, την περιοχή αλλά και το γάλα που πίνουν τα αγόρια στο εξώφυλλο. Ένα βιβλίο που αναμετράται με την ελληνική πραγματικότητα χωρίς φόβο και διαλύει τις βεβαιότητες. Δεν καταφέρνει φυσικά να δώσει απαντήσεις για αυτό που ζούμε- κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο. Όμως βάζει μικρές φωτιές για να σκεφτούμε και να διαλέξουμε.


                                                       Κατερίνα Μαλακατέ

"Γάλα Μαγνησίας", Κώστας Ακρίβος, εκδ. Μεταίχμιο, 2018, σελ. 308