"Ζωή μετά τη ζωή", Kate Atkinson

Η «Ζωή μετά τη ζωή» ήταν η πρώτη μου επαφή με την Kate Atkinson. Στην αρχή με τρόμαξε ο όγκος του, συνηθίζω να διαβάζω τούβλα μονάχα αν είμαι από την αρχή πεπεισμένη πως το αξίζουν. Όμως τούτο είχε κάτι το ιντριγκαδόρικο στο οπισθόφυλλο:

«Τι θα γινόταν αν είχες τη δυνατότητα να ζήσεις την ζωή σου ξανά και ξανά μέχρι να μην έχεις κανένα λόγο για να μετανιώνεις; Μέχρι να καταφέρεις να τα κάνεις όλα σωστά;».

Καταλαβαίνετε, το θέμα ελαφρά με απασχολεί.

Πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος, που δίχως το εύρημα της πλοκής θα ήταν μια κλασική family saga, είναι η Ούρσουλα Τοντ, το τρίτο παιδί μιας σχετικά ευκατάστατης οικογένειας που ζει σε ένα σπίτι στην εξοχή, την «Γωνιά της Αλεπούς», έχει υπηρέτρια και μαγείρισσα και μια μάνα που γενοβολλά παιδιά που πραγματικά συμπαθεί, αν και τελικά είναι αρκετά κριτική απέναντί τους. Μόνο που, εκείνη τη νύχτα που γεννήθηκε είχε χιόνι πολύ, ο γιατρός και η μαία δεν πρόλαβαν να έρθουν και το μωρό τυλίχτηκε στον λώρο και γεννήθηκε νεκρό.

Στο επόμενο κεφάλαιο ο γιατρός τα έχει καταφέρει να έρθει, κόβει τον λώρο και σώζει το μωρό στο τσακ. Έτσι κυλούν οι υπόλοιπες σελίδες, η Ούρσουλα πεθαίνει στην κούνια όταν την πνίγει το γατί της μαγείρισσα. Η Ούρσουλα πεθαίνει στην θάλασσα όταν ξεμακραίνει με την αδελφή της. Την Ούρσουλα την βιάζει στα 16 ένας φίλος του αδελφού της και καταλήγει σε μια σχέση με έναν άντρα που την κακοποιεί. Η Ούρσουλα πεθαίνει στους βομβαρδισμούς του Λονδίνου. Η Ούρσουλα γίνεται κολλητή της Εύα Μπράουν.

Μπα.

Όλοι οι χαρακτήρες γράφουν ξανά και ξανά την ιστορία τους. Την γράφει η Ούρσουλα δηλαδή, που δεν μπορούμε να καταλάβουμε αν έχει ή δεν έχει επίγνωση των εναλλασσόμενων γεγονότων. Η πρόθεση της συγγραφέως- που έχει σαφή αφηγηματική δεινότητα και πρέπει να έχει μελετήσει πολύ την περίοδο του Β’ Παγκόσμιου- φαίνεται από τις πρώτες σελίδες: ο χρόνος είναι ρευστός, το ποιοι είμαστε καθορίζεται και από τυχαία γεγονότα, η ταυτότητά μας, η σχέση με τους γύρω μας έχει κάποια βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά αλλά όλα τα υπόλοιπα καθορίζονται από τις συγκυρίες.

Το βιβλίο διαθέτει τη δύναμη του ευρήματος που στο τέλος καταλήγει αδυναμία. Η ιστορία με τον Χίτλερ φαίνεται σαν μισοειπωμένη, κάπως φυτευτή σε μια αλληλουχία γεγονότων και ο όγκος του θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο μισός. Από την άλλη πρόκειται για μια γραφή ευκολοδιάβαστη, με κάποιες ευκολίες- οι ημερομηνίες σε κάθε κεφαλαιάκι είναι περιττές και κάπως σαν να υποτιμούν τον αναγνώστη πως δεν θα καταλάβει. Σίγουρα το πρόσημο που μου άφησε η ανάγνωση είναι θετικό. Αν δε, μου είχε φάει τρεις κι όχι έξι μέρες για να το τελειώσω, τότε μπορεί να δήλωνα και ενθουσιασμένη.

«Ζωή μετά τη ζωή», Κέιτ Άτκινσον, μετ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 572, 2013

Υ.Γ. 42 Το εφημεριδόχαρτο έχει και τα καλά του, κοντά εξακόσιες σελίδες σχετικά μεγάλου σχήματος και το έπαιρνες το βράδυ στο κρεβάτι μαζί σου άνετα δίχως να παθαίνεις τενοντίτιδα. Πούπουλο.